Özet:

Kastamonu ve ilçeleri birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve bu medeniyetlerin izlerini barındıran bir yerleşim yeridir. Kastamonu’nun Daday ilçesine bağlı Ertaş köyünün Binbaşıoğlu mahallesinde yer alan kalem işleri ile süslü yapıların biri de Kara ailesine aittir. Gerek Kara ailesine ait bu araştırmaya konu olan yapıda olsun gerekse diğer yapılardaki kalem işleri benzer özellikler göstermenin yanı sıra detayda birçok farklılıkları barındırırlar. 1957 yılında yapılmış olan kalem işleri yüz yıllık geçmişe sahip olan cumhuriyetin ilk yarısında yapılmış olması bakımından yakın tarihe de ışık tutmaktadır. Kalem işleri incelendiğinde Türk kültürüne ait halı, kilim, kumaş gibi dokumaların, ibrik, vazo, kılıç, tabanca, şarjör, mermi, şamdan gibi kullanım eşyalarının tasvirleri ile karşılaşılır. Ayrıca hayat ağacı, bayrak, cami motifleri de kalem işlerinde görülen süsleme unsurları arasında yer alır. Kalem işleri yapıldıkları tarihten günümüze gelinceye kadar herhangi bir onarım görmemiştir. Ev sahiplerinin yaptıkları temizlik maksatlı ufak müdahaleler haricinde kalem işleri özgün olarak günümüze kadar gelmeyi başarabilmişlerdir. Zamanın etkisi ile oluşan yıpranmalar haricinde kalem işleri iyi durumdadır. Bu çalışmada kalem işlerinin desen, motif ve kompozisyon özellikleri, kullanılan renkler incelenmiş, fotoğraf ve kamera kaydı gibi görsel belgeleme teknikleri kullanılarak kalem işleri kayıt altına alınmaya çalışılmıştır. Kalem işlerini yapan ustanın kimliği ile ilgili bazı verilere ulaşılmış ve bu yapı ile birlikte yörede birçok yapının kalem işlerini yapan ustanın kimliği ile ilgili veriler elde edilmiştir. Ayrıca incelenen kalem işi desenlerin dokumalarla olan benzerliklerinden dolayı yöredeki halı-kilim dokumaları hakkında fikir verebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: