Özet:

Bir ülkenin ulusal kaynak ve teknoloji yoksulluğu, büyümenin dış kaynaklara bağımlı olmasına neden olmaktadır. Teknoloji yoksulluğu, makro açıdan ülkelerin, mikro açıdan işletmelerin ihtiyaç duydukları teknolojileri üretmek için gerekli ve yeterli beşeri, fiziki ve mali kaynaklardan yoksun olması durumunu ifade etmektedir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin teknolojiyi üreten sanayileşmiş ülkeler karşısında pazarlık gücünün olmaması, bu ülkelerin ulusal yenilik sistemlerinin yeterince gelişmemiş olması, gelişmiş ülkelere yönelik beyin göçü, bilim ve teknoloji politikalarının yetersizliği, patent ve lisans anlaşmalarının bazı engelleyici-kısıtlayıcı önlemler taşıması teknoloji yoksulluğu içinde olmalarının başlıca sebepleri arasında yer almaktadır. Dünya ekonomisinde yaşanan küreselleşme sürecinin son yıllarda giderek artmasına bağlı olarak; uluslararası ticareti kısıtlayan düzenlemelerin kaldırılması ve teknolojideki gelişmeler, özellikle gelişmekte olan ülkelerin üretim süreçlerini doğrudan etkilemekte ve bu ülkelerin ithal girdilere olan bağımlılıkları giderek artmaktadır. Ülkelerin ihracata yönelik üretim faaliyetlerinin artması, yabancı sermaye, teknoloji, hammadde-ara malı ve enerjiye olan talebinin çoğalmasına neden olmakta ve ülkeler ekonomik büyümelerini, üretimlerini ve ihracatlarını artırmak için ara malı ve sermaye malı ithal etmek zorunda kalmaktadır. Bu yolla ekonomik büyüme ile ihracat artışının gerçekleştirilmesi, ülkenin ara malı, yatırım malı ve teknoloji yoksulu olduğunu ve ülkenin büyümesi ve ihracatının ithalata bağımlı olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de sektörel bazda ithalatın belirleyicileri 2003:1 ile 2012:12 dönemi için Genişletilmiş Ortalama Grup (AMG) Tahmincisi kullanılarak tahmin edilmektedir. Elde edilen tahmin sonuçlarına göre, ithalat artışınınyüksek olduğu sektörlerin; “motorlu kara taşıtı”, “makine ve teçhizat”, “diğer ulaşım araçları”, “büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları” ve “ana metal sanayi” olduğu görülmektedir. Çalışmada Türkiye’de belirtilen sektörlerdeki üretim ve ihracat artışının ancak hammadde, ara malı, teknoloji vb. girdilerin ithal edilmesi sonucunda ortaya çıkacağı ifade edilmektedir.

Anahtar Kelimeler: