Abstract:

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görev yapan yönetici, çalışan ve öğretmenlerin hem organ ve doku bağışı konusundaki tercihlerini öğrenmek ve hem de farkındalık düzeyini artırmak amacı ile bu çalışma planlanmış ve yürütülmüştür. Bu çalışma, Aralık 2019-Şubat 2020 arasında Antalya Korkuteli ilçe milli eğitim müdürlüğü çalışanlarıyla yapılmak üzere kesitsel bir çalışma olarak planlanmış, kişilere anket uygulanmıştır. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’nca verilen onay sonrasında (onay tarihi: 12.03.2020, karar no: 05/14); ilçe milli eğitim müdürlüğünde görevli 774 çalışandan 630 (%80,0) tanesi çalışmaya katılmayı kabul ederek anketi doldurmuştur. Veri toplama sürecinde, tutumu belirleyici durumlar olarak; aile içinden kişilere kendilerinin bağışçı olması durumu, ailesinden birinin beyin ölümü olduğunda bağışçılığını onaylama durumu ve ailesinden birine gerektiğinde organ alımını kabul etme durumu irdelenmiştir. İstatistiksel analiz olarak ki-kare önemlilik testi kullanılmıştır. Çalışmamızda ilçe milli eğitim müdürlüğü yöneticileri, çalışanları ve öğretmenleri arasında organ ve doku bağışına olumlu yaklaşma oranı %64,8 olarak bulunmuş olup; ailesine organ naklini onaylama oranı %75,7; birinci derece yakınında beyin ölümü gerçekleştiğinde, organlarını bağışlayacakların oranı %65,3, başkasının organını kabul edeceklerin oranı ise %92,9 olarak bulunmuştur. Çalışmamızda, beyin ölümünden geri dönüşün olmayacağını bilenler ile organ bağışı konusunda korkusu olmadığını söyleyenlerin; aile bireyleri için verici olmayı daha fazla oranda kabul ettikleri (p<0.0001), yakınları vefat ettiğinde onların organlarını daha fazla oranda bağışlayacaklarını belirttikleri (p<0.0001) ve başkasının organlarını kabul etme oranının da daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.0001). Dini yönden organ-doku naklinin sakıncalı olup olmadığı konusunda net bir görüşü olmayanların, yakınları vefat ettiğinde onların organlarını büyük oranda (%79,3) bağışlayacaklarını belirttikleri görülmektedir. Organ ve doku bağışına katılımı artırmak için küçük yaşlarda bilgi düzeyi ve içeriğini güçlü oluşturarak, kişilerde tutum ve dolayısıyla davranış değişimleri sağlanmalıdır. Eğitim kurumları, hem bilgi kaynaklarıyla hem de rol model olma özellikleri ile yarının yetişkinleri olacak şimdinin çocuklarında olumlu ve sağlıklı bilgi tutum davranış oluşturacak kurumlardır.

Keywords: