Özet:

Deprem; doğal afetler içerisinde, herhangi bir uyarı göstermeksizin meydana gelmesi, süresi ve etkisinin kestirilememesinin yanı sıra, dinamik bir kuvvet olması açısından kendine has özelliklere sahiptir. Daha önce herhangi bir yatay yük etkisi altında bulunmamış olan taşıyıcı sistem, kısa bir zamanda önemli bir yatay yük etkisi altına girer. Taşıyıcı sistem kusurları çok kısa sürede ortaya çıkar ve tedbir almak imkansızdır. Güvenilir bir uyarı sisteminin de mevcut olmaması, yapıların deprem etkilerine dayanıklı olarak tasarlanması ve yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Dünyada her gün birçoğu ancak aletler yardımıyla ölçülebilen irili ufaklı yüzlerce deprem meydana gelmektedir. Bu depremlerin yapılar üzerine etkisi olmamakla beraber oluşan şiddetli depremlerde yapılarda oluşan hasarlar sonucunda meydana gelen can ve mal kayıpları, tüm dünyada deprem hareketinin yapılar üzerindeki etkileri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Türkiye ve dünyada halen kullanımda olan birçok yapı, deprem etkilerinin daha iyi anlaşılmasından ve depreme dayanıklı yapı tasarımını temel alarak oluşturulan yapı yönetmeliklerinden önce inşa edilmiş olup, modern deprem yönetmeliklerinin getirdiği kıstasları sağlamaktan uzaktır. Bu yapıların acil olarak olası bir depreme en etkin, en hızlı, en ekonomik olarak hazırlanması gerekmektedir. Bu çalışmada, ABYYHY (1998) hükümlerinin şart koştuğu etriyeleri 135 derece kancalı olarak imal edilen, birleşim bölgelerinde sıklaştırılan ve kolon kiriş birleşim bölgesinde devam ettirilen, yönetmelik hükümlerindeki asgari beton kalitesine sahip 3 katlı 3 açıklıklı betonarme çerçevenin deprem etkisini benzeştiren tersinir-tekrarlanır yatay yükler altındaki davranışı ile etriyeleri 90 derece kancalı olarak imal edilen, birleşim bölgelerinde etriye sıklaştırması yapılmamış, kolon kiriş birleşim bölgesinde etriyesi bulunmayan ve mevcut binaları temsil etmesi açısından düşük kaliteli betona sahip 3 katlı 3 açıklıklı betonarme çerçevenin deprem etkisini benzeştiren tersinir-tekrarlanır yatay yükler altındaki davranışı incelenecek ve elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler: