Özet:

Görme duyusundaki sınırlılıklar öğrencilerin akademik başarılarını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Yurtdışı alanyazında yapılan araştırmalar az gören öğrencilerin okuma performansının gören akranlarına göre daha düşük olduğunu göstermektedir. Az gören Türk öğrencilerin okuma performanslarını akranlarıyla karşılaştıran bir çalışmaya ise rastlanmamıştır. Dil özellikleri okuma kazanımını ve gelişimini etkileyen faktörlerden biridir. Bu bağlamda az gören Türk öğrencilerin okuma becerilerinde akranlarına göre bir farklılaşma olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, 3, 4 ve 5. sınıf düzeylerindeki az gören öğrenciler ile gören öğrencilerin okuma becerilerini (okuduğunu anlama, okuma hızları, okuma hata türleri yüzdeleri, toplam okuma hatası yüzdeleri) sınıf düzeylerine göre karşılaştırmak ve her iki grup öğrencinin okuma becerilerinin sınıf düzeyleri yükseldikçe farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Bu araştırmada iki grubun okuma becerilerini karşılaştırmak için nedensel-karşılaştırmalı (causal-comparative) araştırma modeli okuma becerilerinin sınıf düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için ilişkisel model olarak kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 8 farklı şehirden 3, 4 ve 5. sınıflarda eğitim gören genel eğitim ilk-ortaokullarına devam eden 87 gören öğrenci ve görme engelliler ilk-orta okullarına devam eden 78 az gören öğrenci oluşturmaktadır. Az gören ve gören öğrencilerin okuma performanslarının değerlendirilmesi, Karasu (2011)’nun geliştirdiği Formel Olmayan Okuma Envanteri (FOOE) ile yapılmıştır. Her iki grup okuma becerileri açısından karşılaştırıldığında tüm sınıf düzeylerinde az görenlerin okuma hızlarının görenlerden daha düşük, toplam okuma hatalarının ise daha yüksek olduğu bulunmuştur. Okuduğunu anlama ve okuma hata türlerinde ise sınıf düzeyine göre farklılaşan bulgulara ulaşılmıştır. Her iki grubun sınıf düzeyleri yükseldikçe okuduğunu anlama düzeylerinin de arttığı bulunmuştur. Gören öğrencilerin sınıf düzeyi yükseldikçe okuma hızları da kademeli olarak artmıştır. İlgili alanyazın ışığında araştırma bulguları tartışılmıştır. Uygulamaya ve ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: