Özet:

Pamuk bitkisinde vegetatif büyüme ile generatif büyüme arasında ideal bir denge bulunmaktadır. Bu denge her çevre için farklıdır. Bir çevre için ideal verimi, optimum vegetatif ve generatif büyüme ile sağlamak mümkündür. Bu amaçla, yetiştirilen pamuk çeşitlerinin çevre koşullarına olan tepkilerinin belirlenmesi gerekir. Bu çalışma, 10 pamuk çeşidinde bitki gelişimini izlemek amacıyla, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eyyübiye Kampusu deneme alanında 2006 ve 2007 yılı yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Gossypium hirsutum L. türüne ait 10 pamuk çeşidi (Sayar-314, Erşan-92, BA-119, SureGrow-125, Stoneville-453, Carmen, DPL-388, GW Teks, DPL-5111 ve Fantom) bitki materyali olarak kullanılmıştır. Deneme, tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü, her parsel 6 sıralı, sıra arası 70 cm ve sıra üzeri mesafe 15-20 cm olacak şekilde ekimi yapılmıştır. Araştırma sonucunda; kütlü pamuk veriminin 318 kg da-1 ile 487 kg da-1 arasında değiştiği; en yüksek kütlü pamuk veriminin Stoneville 453 pamuk çeşidinde oluştuğu, boy boğum oranı (BBO), beyaz çiçek üstü boğum sayısı (BÇÜBS) ve en son beş boğum uzunluğunun çeşitlere göre değiştiği, özellikle çiçeklenme döneminde belirtilen parametrelerin arttığı ve daha sonra azaldığı saptanmıştır. Bitki izleme parametreleri arasında beyaz çiçek üstü boğum sayısı değerinin bitki izleme tekniği olarak etkin şekilde kullanılabileceği saptanmıştır. Ayrıca, çeşitlerin erkencilik özelliklerinin belirlenmesinde birinci el kütlü pamuk verimi ile birlikte beyaz çiçek üstü boğum sayısının 5’e ulaşma gün sayısı özelliğinin de kullanılabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: