Abstract:

İnsanlar için bir doğal yaşam alanı olmalarının yanında nehir, göl ya da denizlerin insanın varoluşundan bu yana farklı kullanım ihtiyaçlarını karşılamada en önemli unsur olduğu da bir gerçektir. Nehirler, geçmişten günümüze insanların çevresinde yerleşim yerleri oluşturarak yaşamını sürdürdüğü alanlar olmanın dışında burada yerleşik halkın hem geçim kaynağı hem de kültürel etkileşim aracı olarak varlığını devam ettirmektedir. İnsanlar geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlamaya başladığı günden itibaren nehirlerden ulaşım amacıyla da istifade etmekle birlikte nehir yolculuğu sayesinde farklı yerleşim yerlerini görme ve kültürel olarak etkileşime girme fırsatı da bulmuşlardır. Çoruh nehri de Artvin ve çevresi için çok önemlidir. Artvin konumu itibariyle bir kültürel mozaik olmakla birlikte bu kültür mirasının bir kaynağını da Çoruh nehri oluşturur. Artvin Karadeniz Bölgesinin en doğusunda yer alır ve Doğusunda Ardahan, Batısında Rize, Güneyinde Erzurum illerine komşudur. Ayrıca Gürcistan’ın da sınır komşusudur. Konumu itibariyle yüzyıllar boyunca farklı kültürlere de ev sahipliği yapmıştır. Arazi bakımından genellikle dağlıktır. Artvin’in coğrafi durumu gereği halk Çoruh nehrini, çıkış tarihi bilinmemekle birlikte taşımacılık ve ulaşım aracı olarak kullanmıştır. Zorlu yaşam şartları ve ulaşım olarak patika yolların daha çok kullanılıyor olması Çoruh kayıkçılığını da ön plana çıkarmıştır. Modern çağa uygun ulaşım araçları ve yolların yapılmasıyla birlikte Çoruh kayıkçılığı da yok olmuştur. Fakat Çoruh kayıkçılığı bir kültür olması nedeniyle değişim göstererek günümüz şartlarına uygun olarak yerini turizm taşımacılığı olan İbrikli tekne turlarına bırakmıştır. Çoruh nehri üzerinde günümüz şartlarına uygun birçok faaliyet mevcuttur. Su sporları için elverişli alanlara da sahip olan Çoruh nehri ile çevresi özellikle barajların yapılması ile birlikte birçok destinasyon faaliyetlerinin de var olmaya başlamasına olanak tanımaktadır. Özellikle son yıllarda Artvin ve çevresi de coğrafi konumu, keşfedilmemiş doğası, korunan alanları, kültürel mirasları, köyleri ve yaylaları, gelenek-görenekleri, yöresel lezzetleri gibi birçok özelliği ile yerli ve yabancı turistler için alternatif turizm çeşitlerini bünyesinde barındırmaktadır. Bu turizm çeşitlerini doğa temelli turizm, gastronomi turizmi, yayla turizmi, kültür- inanç turizmi, kamp- karavan turizmi, flora turizmi, çay turizmi, kıyı turizmi, kış sporları turizmi, şeklinde örneklemek mümkündür. Bu çalışmada Çoruh nehrinin tarihteki ulaşım ve taşımacılık işlevini üstlenen bir kültür mirası olan Çoruh kayıkçılığından ve Çoruh kayıkçılığının İbrikli göl turizmine dönüşümünden bahsedilmektedir.

Keywords: