Özet:

Okratoksin A (OTA), Aspergillus ve Penicillium türü küfler tarafından üretilen ve çeşitli tahıl türlerinde saptanmış olan bir okratoksin türüdür. Tahıl ürünlerinin tüketilmesi ile OTA toksisitesi arasındaki ilişki Balkan Endemik Nefropatisi olarak isimlendirilen hastalığın görülmesi ile ortaya çıkmıştır. Deney hayvanları ile yapılan çalışmalar OTA’nın nefrotoksik, teratojenik, immunosupresif, hepatotoksik, genotoksik, hücre ölümünü ve lipid peroksidasyonunu arttırıcı etkilerinin olduğunu ortaya koymaktadır. OTA, tahıllarda yaygın olarak bulunan bir mikotoksindir. Bu nedenle beslenmemizin temel unsuru olan ekmek ve benzeri ürünlerdeki OTA miktarı toplum sağlığı açısından önem taşımaktadır. Ekmek, tüm dünyada karbohidrat ve protein kaynağı olarak çok fazla miktarda tüketilmektedir. Bu çalışmada dünyada ve ülkemizde ekmek ve benzeri ürünler ile yapılmış farklı çalışmaların sonuçları incelenerek karşılaştırılmıştır. Avrupa Birliği Komisyonu’na göre tahıl ürünlerinde alınmasına izin verilen maksimum OTA miktarı 3 ng/g’dır. Yapılmış olan çalışmalarda OTA yönünden tespit edilen sonuçlara baktığımızda, Fas’ta yapılan çalışmada 100 örnekten 26’sında OTA değeri 13± 1.5 ng/g olarak limit değerin üzerinde bulunmuştur. Adana’da yapılmış olan diğer bir çalışmada ise 136 ekmek örneği çalışılmış ve bunların %70’inde limit değerin üzerinde OTA tespit edilmiştir. İncelen diğer çalışmalarda ise OTA bulunurluğunun limit değerlerin altında olduğu ancak mısır ekmeğinde OTA bulunurluğu diğer ekmek türlerine oranla daha fazla olduğu belirtilmiştir. İncelemeler sonucunda, ekmekle ve diğer gıdalarla birlikte alınan toplam OTA miktarının limit değerleri aşabilmesi durumu göz önüne alındığında ekmek ve benzeri ürünlerde OTA bulunurluğunun sağlık sorunlarına neden olabileceği bildirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: