Özet:

Hegel’in yaklaşımıyla kendilik bilinci, insanın bedensel ve toplumsal bir bilinç varlığı olduğuna dair öz farkındalık biçiminde ifade edilebilir. Hegel’e göre insan, kendilik bilincini yükseltebilmek ve nesnel olan öznelliğine ulaşabilmek için sanat, din, siyaset gibi alanlar üzerinden kendisini açığa çıkarmaktadır. Bu çalışmada ise ‘kendilik bilinci’ kavramından yola çıkarak komedi metinleri özelinde bir dramaturjik model geliştirilmektedir. Tinin Fenomenoloji’sinde ifade edilen bilinç kabulü açıklandıktan sonra karakter üretimine uyarlanarak öznenin aynı zamanda nesne olduğu gösterilmektedir. Aristophanes’in Eşekarıları ve Menandros’un Huysuz Adam’ına yönelik okumanın ilk adımında karakterler üzerinden bedensellik ve nesnenin bilgisine, ikinci adımında toplumsallık ve öznenin kendini bilmesine, üçüncü adımda ise kendilik bilinciyle özne nesne özdeşliğine ulaşılmaktadır. Çalışmada geliştirilen kendilik bilinci yaklaşımıyla yazar, okur, metin arasında diyalektik bir ilişki kurulması amaçlanmaktadır. Metinlerde temsil edilen kendilik biçimlerinin “başkası dolayımıyla” farkına varılmasıyla birlikte daha yüksek bir bilinç düzeyine yükselebilmek mümkündür. Komedi karakteriyle birlikte kendi varlığına da gülebilen okur ve yazar, öznenesne özdeşliğinde bir araya gelmektedir.

Anahtar Kelimeler: