Abstract:

Türkiye de olduğu gibi Iğdır da da, kurak ve yarı kurak bölgelerde otlanan hayvanlar sürekli yetersiz beslenme ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu amaçla hayvan sahipleri geç sonbahar ve erken ilkbahar aylarında ovada, yılın diğer aylarında ise yüksek rakımlarda hayvanlarını otlatma meylindedirler. Özellikle erken ilkbahar ve geç sonbahar dönemlerinde otsu türlerin çoğu dormant ve kurumuş olduğundan kaliteli yem açığı ve hayvanların yetersiz beslenmesi daha fazladır. Oysa kurak şartlara adapte olmuş çok sayıda tür yeşilliklerini ve besin değerlerini koruyarak, otlanan hayvanlara kalteli bir yem kaynağı sağlamaktadırlar.  Bu amaçla bölgede yaygın olarak yetişen Salsola tragus L. ve Salsola kali bu araştırmada bitki materyali olarak kullanılmış ve bu türlerin erken ilkbahar (vejetatif) ve geç sonbahar (tohum olgunlaştırma) dönemlerinde bazı yem kalite özellikleri incelenmiştir. Deneme kurak iklim özelliğe sahip Aralık (Iğdır) rüzgar erozyon sahası meralarında 2013 yılında şansa bağlı tam bloklar deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada, her iki türün de hayvan besleme açısından arzulanan ham protein, kuru madde sindirilebilirliği, sindirilebilir enerji, metabolik enerji ve nispi yem değerleri erken vejetatif gelişme döneminde, arzulanmayan nötr çözücülerde çözünemeyen lif, asit çözücülerde çözünemeyen lif ve asit çözücülerde çözünemeyen lignin içerikleri ise tohum olgunlaştırma döneminde belirlenmiştir. Türler arasında ise S.tragus, S.kali ile kıyaslandığında daha yüksek bir besin içeriğine sahip olmuştur. Sonuç olarak besin değeri açısından her iki fenolojik dönemin otlatma için uygun olduğu ve her iki türün geleneksel yem kaynaklarına göre azımsanmayacak kalitede yem sağlayabildiği ortaya konulmuştur.

Keywords: