Özet:

Amaç: Bu çalışma, çocuklarda aile merkezli bakım uygulamalarını ele alan 2014-2019 yılları arasında Türkiye genelinde yapılmış araştırmaların retrospektif olarak incelenmesi amacıyla gerçekleştirildi. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı nitelikte ve tarama modeli tipinde yapılmıştır. Çalışmada 2014–2019 yılları arası aile merkezli bakım uygulamalarını temel alan, tüm pediatrik yaş grupları dâhil edilerek yapılan ve disiplinlerin tümünü kapsayan araştırmalar incelendi. Literatür “Aile Merkezli Bakım”, “Emzirme” “Kanguru Bakımı”, “Taburculuk Eğitimi”, “Aile Yükü”, “Aile Desteği”, “Aile Katılımı”, “Beslenme Eğitimi” “Aile Destek Grubu” anahtar kelimeleri ve İngilizce karşılıkları yazılarak tarandı. Tarama sonucunda Türkçe ve İngilizce dillerinde yayınlanmış, tam veya özet metnine erişilebilen araştırma, metodolojik araştırma ve derleme niteliğinde 129 çalışma bu araştırmanın örneklemini oluşturdu. Elde edilen veriler sayı, yüzde ve grafik olarak sunuldu. Bulgular: Çalışmaların %66’sının (n=85) tez, %33’ünün (n=44) ise makale olduğu görüldü. Çalışmaların %60’ının Hemşirelik, %12’sinin Ebelik, %13’ünün Tıp ve %5’inin Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı’nda yapıldığı saptandı. Hemşirelik alanında yapılan çalışmaların %33’ünün Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, %8’inin Doğum ve Kadın Hastalıkları ve %57’sinin Hemşirelik Anabilim Dalı’nda gerçekleştirildiği bulundu. Çalışmalar arasında en yaygın %27 oranında kanguru bakımına (n=21), %23 oranında ise emzirmenin desteklenmesi (n=18) alt konu başlıklarına yer verildiği görüldü. Hemşirelik tezlerinin yayınlanma oranının ise %11 olduğu saptandı. Sonuç: Türkiye’de aile merkezli bakıma yönelik yapılan çalışmalarının büyük oranda hemşirelik disiplini tarafından gerçekleştirildiği ve çoğunlukla kanguru bakımı ile emzirmenin desteklenmesine odaklanıldığı görülmüştür. Bu bağlamda aile merkezli bakımın diğer bileşenleri arasında yer alan taburculuk eğitimi, aile eğitimi, bilgilendirme, danışmanlık, aile desteği ve aile yükü gibi konularda da klinik ve akademik araştırmaların yapılması ve bu araştırmaların klinikler başta olmak üzere çocuk sağlığını iyileştirme ve geliştirmeye yönelik uygulamalara entegre edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: