Özet:

Dünya ekonomisi 21. yüzyılda somut paralardan ayrılıp, kripto para ve sanal bankacılık sistemine kaymaktadır. Teknolojinin her geçen gün hızla gelişmesi ödeme sistemlerinde değişikliklere neden olmuş, yeni para birimi olarak kripto paralar piyasaya sürülmüştür. Kripto paralar merkezi otoritenin kontrolünde olmayan, fiziksel özellik taşımayan ve zaman kısıtlanması olmadan ödeme imkânına olanak veren para birimleri olarak değerlendirilmektedir. Her geçen gün artan hacmi ile yatırımcıların ve araştırmacıların dikkatini çeken kripto paralar bir ödeme aracı ve yatırım aracı olmasının yanında Merkeziyetsiz Finans gibi çeşitli ürünler sayesinde kredi arz eden ve kredi talep eden bireysel kullanıcıların da yararlandığı bir ekosisteme dönüşmüştür. Çalışmada, 02.01.2020-03.12.2021 pandemi dönemini kapsayan günlük veriler kullanılarak Bitcoin, Ethereum, Binance Coin, Litecoin, Chainlink, Bitcoin Cash ile Ons Altın, Platin, Gümüş, Ham Petrol, Brent Petrol göstergeleri arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Bu parametrelerin kripto paralar üzerindeki etkilerini tespit etmek için Johansen eşbütünleşme ve Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda, bütün modeller arasında Johansen eşbütünleşme testine göre seçilen emtialarla, kripto paraların uzun dönemde birlikte hareket ettiklerine rastlanılırken, Granger nedensellik analizine göre emtialar ile kripto paralar arasında kısa dönemde herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler: