Abstract:

Osmanlı Türk modernleşme süreci süreci Lale Devri’nden başlayarak seçkinlerin ethoslarını ve paradigmalarını değiştirmiştir. Bu süreçte çok sayıda yeni sosyal tip ortaya çıkmış ve toplumda ikiye ve üçe bölünmeler belirmiştir. Tanzimat ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu, Batı medeniyet dairesine girmek konusunda kesin bir karara varmış ve bürokrasiye personel yetiştirmek amacı ile kurulan yeni yüksekokullardan mezun olan insanlar sonraki dönemin seçkinlerini oluşturmuştur. Bu bürokrat-aydın tip, Osmanlı-Türk modernleşme sürecinde 1980’li yıllara kadar hegemonyasını sürdürmüştür. 1980 sonrasında ortaya çıkan dönüşümler “yeni” ve “farklı” seçkinlerin, hem kültürel hem siyasi alanda hegemonyalarını kurmalarının alt yapısını oluşturmuştur. Bu çalışmada öncelikle modernleşme kavramı ve Osmanlı Türk modernleşme süreci üzerinde durulmuştur. Daha sonra bu süreçte ortaya çıkan -bugünkü Türkiye’nin toplumsal yapısını anlamamız açısından referans çerçevesi oluşturan- yeni insan “tip”lerine değinilmiştir. Son olarak “yeni orta sınıf”ın dünyadaki ve Türkiye’deki kültürel özellikleri ele alınmış ve 1980 sonrası dönemde ortaya çıkan dönüşüm ile bu yeni seçkin sınıfın ilişkisi değerlendirilmiştir.

Keywords: