Özet:

Osmanlı coğrafyasının jeostratejik ve jeopolitik konumuna binaen belli dönemlerde salgın hastalıklar görülmüştür. Dünya çapında belli aralıklarla büyük oranda kayıplara neden olan salgın hastalıklar, bir köprü görevi gören Osmanlı Devleti’nde hem sosyal hem de ekonomik açıdan büyük çaplı zayiata neden olmuştur. Tifüs (lekeli humma), veba, kolera, cüzzam, frengi gibi hastalıkların Filistin’de de zuhur ettiği ve bu hastalıklar için Osmanlı Devleti’nin bir takım önlemler aldığı bilinmektedir. Bu bağlamda Osmanlı Devleti, XIX. yüzyılın pozitivist zihniyetiyle sağlık kurumlarında önemli bir aşama kaydetmiştir. Bu çalışmada amaç, XIX. yüzyıl ve XX. yüzyıl başlarında Filistin’de ortaya çıkan salgın hastalıkları birincil kaynaklara dayanarak tarihsel bir perspektifle ele almaktır. Çalışmamızın yöntemi Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivinde kayıtlı belgelerden elde ettiğimiz verilere dayanmaktadır. Konu ile ilgili kayıtlar, Bab-ı Ali Sadaret Mektubî Kalemi, Bab-ı Âlî Evrak Odası, Yıldız Esas Evrakı, Mütenevvî Maruzât Evrakı, Umum Vilayetler Tahrirâtı, Meclis-i Vükela Mazbataları, Mebânî-i Emîriye ve Hapishâneler Müdüriyeti Belgeleri, Şûrâ-yı Devlet Defterleri, İrade Dâhiliye, Zabtiye Nezareti, Dâhiliye Nezareti Belgeleri’nden tespit edilerek çalışmaya dâhil edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler: