Abstract:

İran, binli yılların başından beri Oğuz Türklerinin yurt edindiği önemli coğrafyalardan biri olmuştur. Bu suretle İran sahası, Türk kültürünün şekillendiği bir yer olmasından dolayı Türklük bilimi için de zengin kaynaklara sahiptir. İnsan hayatı için birçok bakımdan önemli bir yer teşkil eden su, Türk kültüründe de çeşitli yönleriyle kutsal bir varlık olarak görülmektedir. Sözlü edebiyat ürünlerinin başında gelen atasözleri, milli tefekkürün süzgecinden geçmiş tarihî tecrübeyi, halkın tasavvur etme ve düşünme tarzını, kısa ve tesirli bir söyleyiş ile aksettirir. Türkçede tarih boyunca çeşitli terimlerle ifade edilmiş olan atasözleri, değişik zaman ve sahalarda, halkın dilinde işlene işlene millî servetin en güzel unsurlarından biri hâline gelmiştir. Çalışma, İran Azerbaycanı’nındaki atasözlerinde su üzerinedir. Bu çerçevede, İran Azerbaycanı’nında atasözlerinin derlendiği Emåal ü Ne?ayi?-i Türkì, Tebrizden Dört Defter (Atalar sözleri, meseller, hikmetler), Ferheng-i Darbü’l Meselha-yı Afşar-ı Azerbaycan, Emsâl-i Hikem Der Zebân-i Mahalli-yi Azerbaycan ve Ata Babalar Deyibler adlı kaynaklarda su unsurunun geçtiği atasözleri tespit edilip konularına göre tasnif edilmiştir. Ortaya konulan atasözleri ayrıca, tarihî kaynaklar ile Türkiye Türkçesi ve ağızlarındaki atasözleriyle karşılaştırılmıştır. <

Keywords: