Özet:

Periferik kan NKT hücre seviyeleri, sitokin profili ve sitotoksik aktiviteyi incelediğimiz çalışmamızda, tip 1 diyabetin farklı dönemlerindeki hasta grupları ve non-diyabetik gruplarda NKT hücrelerinin sayı ve fonksiyon açısından özellikleri incelenerek bu hücre grubunun tip 1 diyabet patogenezindeki olası rolü araştırılmıştır. Tip 1 diyabet teşhis süresi 1 ay-1 yıl olan grup (Grup 1, n:5, yaş ortalaması: 31±7), teşhis süresi 1 yılın üstünde olan grup (Grup 2, n:4, yaş ortalaması: 22±8), tip 1 diyabetiklerin 1. derece non-diyabetik akrabası olan grup (Grup 3, n:7, yaş ortalaması: 30±9) sağlıklı kontrol grubu (Grup 4, n:5, yaş ortalaması: 25±5) ile karşılaştınlmıştır. Flow sitometri yöntemiyle Va24 düzeyleri incelendiğinde, Grup 1, Grup 2, Grup 3'te Va24 düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur (sırasıyla; p < 0.001, p < 0.01 ve p < 0.05,). CD161 düzeyleri bakımından Grup 1, Grup 2 ve Grup 3, kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük saptanmıştır (p < 0.001). Hücre içi IFN-y düzeyleri Grup 1, Grup 2 ve Grup 3'te kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuş (p < 0.001), ayrıca CD161 ekspresyonu ile hücre içi IFN-y seviyeleri arasında güçlü bir korelasyon saptanmıştır (r=0.78). Grup 1, Grup 2 ve Grup 3'te sitotoksik aktivite kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük olarak bulunmuştur (p < 0.001, p < 0.01, p < 0.05, sırasıyla). Hücre içi IFN-y seviyeleri ve CD161 ekspresyonu, sitotoksite değerleri ile karşılaştınidığmda, anlamlı korelasyon saptanmıştır (r=0.76). CD161 ekspresyonu düşüşüne bağlı olarak gruplardaki IFN-y düzeyindeki azalış, NK ve NKT hücrelerindeki sitotoksik aktivite ile tip 1 diyabetin tanı süresi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktadır. Tip 1 diyabetlilerin birinci derece akrabalarında kontrol grubuna göre düşük olarak saptanan NKT hücre sayı ve fonksiyonları, bu hücrelerin hastalığın preklinik süreçte etkin bir rolü olduğunu düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler: