Abstract:

Necâti Bey, XV. yüzyıl divân şiirinin gelişmesine önemli katkıları olmuş bir şairdir. Coşkulu ve âşıkane gazelleriyle kendisinden sonra yaşamış olan divân şairini etkilemiş, şiirlerine nazireler yazılmıştır. Klâsik divân şiirinin oluşumunda önemli katkıları olmuştur. Kullandığı dil, yararlandığı mazmunlar, tasvirler yönüyle öne çıkar.Bu çalışmada Necâti Bey Divânı’nda yer alan gazellerden biri (Kafiye- redif: …ânunsenün) şerh edilmeye çalışılmıştır. Şerh kelimesinin lügâtmânâsı “açma, açıklama, izah etme, genişletme, ayırma, yarma”dır. Metin şerhinin amacı okuyucunun anlamakta zorlandığı veya zorlanacağı metni anlaşılır kılmaktır. Kendine özgü bir sanat anlayışı olan divan edebiyatının bazı ortak kalıpları vardır. Bu kalıpların dışına çıkılmaz. Bunların başında âşık- maşuk- aşk üçgeni gelir. Bunlara bazen rakip de eklenebilir. Divan şairi daima âşıktır. Sevilen ise her zaman vefasız ve cefakârdır. Gazellerin ana konusu aşktır. Necâti’nin gazelinde de peri gibi güzel olan sevgili, yürüyüşüyle ve bütün güzellik unsurlarıyla şairi büyülemektedir. Gazelin sonunda şair sevgiliye kavuşamamaktan dert yanmaktadır. Sevgilinin vefasızlığını dile getirmektedir.

Keywords: