Özet:

Pakistan’da kuruluşundan bu yana pek çok tarımsal yayım sistemi ve yaklaşımı denenmiştir. 1988 yılında hükümet tarafından kurulan Ulusal Tarım Komisyonunun önerisi ile tarımsal yayımın özellestirilmesi süreci başlatılmıştır. Halen 500'den fazla özel şirket (çok uluslu, ulusal ve yerel) kamu yayımı ile birlikte çiftçilere yayım hizmetleri sağlamaktadır. Günümüzde hesap verme sorumluğu çok önemlidir ve bunun dışında bir sektörün performansını değerlendirmek mümkün değildir. Yayım hizmeti sunucuları çiftçilerin sürekli memnuniyetini sağlamalıdırlar. Çiftçilerin güvenini ve sadakatini artırmak için geri bildirim yayım için günden güne daha önemli hale gelmektedir. Genellikle yayımın değerlendirilmesi örneğin davranış değişikliği, verim ve gelirdeki değişim ve ayrıca artan  girdi kullanımı ile ilgili olarak  çiftçi odaklıdır. Yayım programlarının başarısını veya başarısızlığını etkileyen bir diğer önemli faktör yayım elemanlarının sundukları hizmetlerin verimliliği ve etkinliği olabilir. Bu çalışma, pamuk yetiştiricilerinin bilgi kaynaklarını belirlemeyi, kamu ve özel yayım hizmetlerinden memnuniyetlerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla önceden alanda denemesi yapılmış olan anket formları ile Pakistan’ın Pencab eyaletinin Muzaffargarh ilindeki 95 çiftçiden veri toplanmıştır. Elde edilen veriler ki-kare testi, frekans ve yüzdeler kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma alanındaki çiftçilerin çoğu özel sektörden (pestisit şirketleri) enformasyon (bir bakıma yayım hizmeti) almaktadır. Araştırma bulguları, çiftçilerin çoğunluğunun kamu ya da özel sektör yayım hizmetlerinden tam olarak memnun olmadığını göstermektedir. Ancak çiftçilerin özel pestisit şirketlerinden kısmi olarak memnun oldukları saptanmıştır. Elde edilen bulgular, hem özel hem de kamu sektörü tarafından yayım hizmetlerinin kalitesini artırmak gerektiğini göstermektedir. Bunun içinse kararlı çabalara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu kapsamda üreticilerin teknoloji kullanımını geliştirmek için katılımcı yaklaşımların önemi yadsınamaz. Talep odaklı hizmet sunumu ve çiftçi dostu uygulamaların yapılması yararlı ve özel yayım kapsamında sektör tarafından sadece ilaç kullanımı ve hastalık tanımlama hizmetleri yerine alanla ilgili tüm konuları içeren genel bir hizmet sunumu uygun olacaktır.

Anahtar Kelimeler: