Özet:

Genel bilgiler: Günümüzde küresel ölçekte her 10 kişiden dokuzu hava kirliliği sınır değerlerin üstünde olan yerlerde yaşamaktadır. Türkiye’de bir yaş altı ölümlerin %5,3’ünün risk faktörünün partiküler hava kirliliği olduğu öngörülmektedir. Bebek ölümlerinin nedenlerinin incelenerek gerekli önlemlerin alınabilmesi açısından hava kirliliği ve kirliliğe bağlı erken ölüm olasılıklarının araştırılması önemlidir. Amaç : Bu çalışma, Ankara'da 2018-2020 yılları arasında gözlenen Partikül Madde (PM) 2.5 ve (PM)10 düzeyleri ile o dönemde meydana gelen bebek ölümleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Partiküler hava kirliliğinin bebek ölümleriyle olan ilişkisinin irdelenmesinde temel olarak esnek kübik spline fonksiyonuyla oluşturulan Poisson regresyon modeli kullanılmıştır. Mevsimsel trendler ve hava sıcaklığı etkisi arındırılarak yedi güne kadar olan etki gecikmeleri (lag) göz önüne alınıp her 10 μg/m3’lük PM2.5 ve PM10 artışının bebek ölümleri üzerine olan etkisi rölatif risk (RR) ve %95 güven aralıkları (GA) hesaplanarak incelenmiştir. Sonuçlar: Ankara’da saptanan günlük ortalama PM2.5 ve PM10 düzeyinin üç yıllık ortalaması limit değerlerin üzerindedir ve değerlendirilen zaman diliminde, 1096 günün 754’ünde 1295 bebek ölümü gerçekleşmiştir. Yapılan hesaplamalarda hem PM2.5 hem de PM10’un yüksek değerlerine maruziyet günü ve sonraki ilk üç günde ölüm riskinde değişiklik yokken sonraki günlerde ölüm riskinin anlamlı olarak düştüğü ve yedinci günde bu farkın ortadan kalktığı gözlemlenmiştir. Sonuçta PM2.5 ve PM10 ile yapılan hesaplamalar, partiküler hava kirliliğinin ilk haftada bebek ölümleri üzerine etkisi gösterilememiştir. Tartışma: Partiküler hava kirliliğinin ilk haftada bebek ölümleri üzerine etkisi saptanmamasına rağmen uygulanan modellere olası etki düzenleyiciler gibi farklı değişkenler dahil edildiğinde bu ilişki saptanır hale gelebilir. Konunun bu gibi farklı koşullarla da incelenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: