Özet:

Çağımız dünyasında bireyler ve toplumlar birbirleriyle daima etkileşim içerisindedirler. Bu etkileşim süreçlerinde farklı değişkenler sayesinde geçmişten bugüne aktarılan görsel, işitsel, yazınsal materyaller aracılığıyla bireyler ve dahi toplumlar birbirlerine karşı olumlu ya da olumsuz düşünsel ve davranışsal tutumlar geliştirebilmektedirler. Bu noktada da gerek bireyler gerekse de toplumlar arası iletişim süreçlerinde hedef kitleye yönelik hem düşünsel hem de davranışsal çerçevede “kalıp yargı” (“stereotip”) içeren imgesel bakış açıları ve yaklaşımlarla yüzyıllardır karşılaşılabilmektedir. Bu minvaldeki ‘kalıp yargı’ içeren imgesel tasvirlerle karşılaşılan etkileşim süreçlerinden birisi de yabancı dil öğretim süreçleri ve materyalleridir. Bu çalışmada hem Türkiye’de hem de Almanya’da yayımlanmış yabancı dil olarak Türkçe ve Almanca öğretimi ders kitaplarındaki Türk imgesi kalıp yargılar çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmada incelenen yabancı dil öğretimi ders kitapları içerisindeki Türk imgesine atfedilen kalıp yargıların tespit edilmesinde nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemi çerçevesinde ise doküman incelemesi modeli ile ders kitaplarının gerek görsel gerekse yazılı içeriklerinin analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmasının temel amacı yabancı dil öğretimi ders kitaplarında karşılaşılabilecek Türk imgesine dair kalıp yargı içeriklerinin değerlendirilmesidir. Çalışma bulguları dikkate alındığında hem Türkiye’de hem de Almanya’da yayımlanmış yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında Türk imgesine yönelik kalıp yargılara yoğun biçimde yer verildiği görülmektedir. Türkiye’de yayımlanmış yabancı dil olarak Almanca öğretimi ders kitapları incelendiğinde ise Türk imgesine yönelik kalıp yargı içeriklerinin görece az olduğu ön plana çıkmaktadır. Almanya’da yayımlanmış yabancı dil olarak Almanca öğretimi ders kitaplarında ise genel itibarıyla Türk imgesi üzerine daha sınırlı kalıp yargı bulgusuna ulaşılmıştır. İmgelere yüklenen olası bu kalıp yargılar bireyler, toplumlar ve uluslar arasındaki ilişkileri, etkileşimleri, tutumları, bakış açılarınıolumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu noktada da çalışmada incelenen yabancı dil öğretimi ders kitaplarındaki Türk imgesine yönelikkalıpyargılar ile kalıp yargı içeren bu yabancı dil öğretimi ders kitaplarını kullanan bireylerin zihinlerine nasıl bir Türk imgesi yansıtıldığı analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: