Özet:

Anadolu’dan Mısır’a giden yol güzergâhında, Ön Asya ile Suriye toprakları arasında kavşak noktası olan Antakya; Asuri, Roma, Pers, Arap ve Osmanlı gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kadim bir kenttir. Kadim kentlerin kimliğinin bir parçası olan tarihi çarşılar, toplumsal hafızayı örneklemeleri itibariyle önemli alanlardır. Birçok faaliyetin bir arada yürütüldüğü bu tür alanlar yalnızca ticaret merkezi olarak hizmet etmezler. Geçmişi XVII. Yy’e kadar dayandırılan, Evliya Çelebi’nin Seyahatname ’sine dahi konu olmuş Uzun Çarşı, tarihi ve yüzyıllardır devam eden çarşı kültürünü sürdürebilen özelliğiyle, Antakya kent kimliğinin önemli bir parçasıdır. Uzun Çarşı toplumsal hafızanın kaydının tutulduğu, bulunduğu şehri tanımlayan önemli bir mekândır. Sosyal hafızanın önemli bir unsuru olarak kültür canlıdır, gelişir, değişir ve hatta ölebilir. Bu çalışma Uzun Çarşı’da, çarşı esnafına has birtakım inanç, gelenek ve göreneğin dolayısıyla toplumsal hafızanın değişim-dönüşümünün izlerini sürmüştür. Çalışmanın bulguları 2017 yılı içerisinde çeşitli zaman dilimlerinde Uzun Çarşı’ya gidilerek yerinde gözlem ve rastgele örneklem tekniğiyle çarşı esnafıyla görüşmeler yapılmak suretiyle elde edilmiştir. Mülakatlar ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınarak elde edilen veriler daha sonra kayıt cihazı dinlenerek dikte edilmiş ve kayda geçirilmiştir. Bulgular literatürdeki konuyla ilgili kaynaklarla da desteklenmiştir. Çalışmada bulgular, ‘çıraklık’, ‘esnaflar arası ilişki’, ‘iş kolları ve iş kollarına ayrılan yerler’ , ‘bir takım inanç ve adetler’ gibi başlıklarla tasnif edilerek kente ait toplumsal hafızanın izleri analiz edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: