Abstract:

Elviye-i Selâse, Rus yönetimde kaldığı süre boyunca hayatın her alanında büyük değişim geçirdi. Bu süreçte Türkler bir yandan göçe, diğer yandan hükümetin geri bırakmayı hedefleyen eğitim, kültürel ve iktisadi politikalarına karşı mücadele etmek zorunda kaldı. 3 Mart 1918’de imzalanan Brest-Litovsk Antlaşması Türk-Rus ilişkilerinin hem de bölgenin seyrini değiştirdi. Antlaşmanın dördüncü maddesi bölgenin ilhakını öngörüyordu. 1918 baharında gerçekleştirilen halk oylaması ilhakı resmileştirirken Osmanlı Devleti’ni de Kafkasya’da önemli bir aktör haline getirdi. Yeni dönemde mülki teşkilatın kurulması, halkın refahının artırılması ve bazı askeri ve idari muafiyetlerin tanınması hükümetin öncelikleri arasında yer aldı. Hükümetin aldığı önlemelerin çoğu mülki teşkilatın gerektiği gibi tesis edilememesinden dolayı zayıf kaldı. Osmanlı Devleti’nin Kafkasya’da iddialı olmasını sağlayacak programlar ise savaş şartlarından ötürü hazırlanamadı

Keywords: