Görüntüleme
16
Kadim bir geçmişe sahip olan Van bölgesi, bulunduğu stratejik konumundan ötürü büyük devletlerin mücadele ettiği bir saha olmuştur. Osmanlı Devlet’nin son dönemlerinde Van Vilayeti, Türklerin, Kürtlerin, Nasturilerin ve Ermenilerin yoğun bir şekilde yaşadığı kozmopolit bir yer olmuştur. Bu sebeple İngiltere ve Rusya gibi büyük devletler Osmanlı Devleti’ni parçalamak için Ermenileri kullanmaya başlamışlardır. Ermenilerin zararlı faaliyetlere yönlendirilmesi Van bölgesinde büyük karışıklara yol açmış ve Müslüman halk ile Ermeniler arasında kanlı çatışmalar yaşanmıştır. 1914’de I. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Rusya destekli Ermeniler tekrar faaliyete geçerek isyan etmişlerdir. İsyan sonucunda Van, Ermenilerin yardımıyla Rusların eline geçmiştir. 1917’de Rusya’da Bolşevik İhtilalinin yaşanması Rus ordusunun savaştan çekilmesine vesile olmuş ve bu durum Doğu Anadolu’nun Rus işgalinden kurtulmasını sağlamıştır. Ancak Osmanlı Devleti diğer cephelerde yaşadığı ağır kayıplardan dolayı 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesini imzalayarak I. Dünya Savaşı’ndan çekilmiştir. Mütareke sonrasında Anadolu’nun birçok şehir ve kasabaları İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmeye başlanmıştır. Yaşanan işgaller Anadolu’nun birçok yerinde tepkiye yol açmış ve ulusal kurtuluş mücadelesinin başlamasına zemin hazırlamıştır. M. Kemal Paşa öncülüğünde Milli Mücadele başlatılmış ve Ankara’da TBMM’nin açılmasıyla ulusal kurtuluş mücadelesi bütün hızıyla devam etmiştir. Bu süreçte Van bölgesi, İtilaf Devletlerince Ermenilere verilmek istenmiş ancak bölgedeki Kürt aşiretleri bu duruma tepki göstermişlerdir. Ayrıca Van’daki aşiret reisleri işgallere, Sevr Antlaşmasına ve bağımsız Kürt devleti kurmak isteyen Şerif Paşa’ya sert tepki göstermişlerdir. Tepkiler zaman zaman Van şehrinde büyük protesto mitinglerine dönüşmüştür. Aşiretlerin devlete bağlılığının güçlü olmasında dönemin valisi Haydar Bey’in faaliyetleri çok belirleyici olmuştur. Vali Haydar Bey Kürt aşiretleriyle sürekli temas halinde olmuş ve aşiretleri başarılı bir şekilde kazanmıştır. İngilizler aşiretlerin TBMM’ye bağlılıklarını kırmak amacıyla faaliyetlerini bütün şiddetiyle sürdürse de aşiretlerin kararlı tutumu ve TBMM’nın aldığı tedbirler sayesinde sonuçsuz kalmıştır.
Van region, which has an ancient history, has been a field where great states struggled due to its strategic location. In the last periods of the Ottoman Empire, the Van Province had been a cosmopolitan place where Turks, Kurds, Nestorians and Armenians lived intensely. For this reason, great states such as England and Russia started to use Armenians to break up the Ottoman Empire. The directing of the Armenians to harmful activities caused great turmoil in the Van region and bloody conflicts took place between the Muslim people and the Armenians. With the outbreak of the First World War in 1914, Russian-backed Armenians started to operate again and revolted. As a result of the revolt, Van fell into the hands of the Russians with the help of the Armenians. The Bolshevik Revolution in Russia in 1917 caused the Russian army to withdraw from the war, and this situation enabled Eastern Anatolia to be freed from the Russian occupation. However, the Ottoman Empire withdrew from the First World War by signing the Armistice of Mudros on 30 October 1918 due to the heavy losses it suffered on other fronts. After the armistice, many cities and towns of Anatolia began to be occupied by the Entente Powers. The occupations caused a reaction in many parts of Anatolia and paved the way for the start of the national liberation struggle. The National Struggle was initiated under the leadership of M. Kemal Pasha and the national liberation struggle continued at full speed with the opening of the Turkish Grand National Assembly in Ankara. In this process, the Allied Powers wanted the Van region to be given to the Armenians, but the Kurdish tribes in the region reacted to this situation. In addition, the tribal chiefs in Van reacted harshly to the invasions, the Treaty of Sèvres and Şerif Pasha, who wanted to establish an independent Kurdish state. From time to time, the reactions turned into large protest rallies in the city of Van. The activities of Haydar Bey, the governor of the period, were very decisive in the strong loyalty of the tribes to the state. Governor Haydar Bey was in constant contact with the Kurdish tribes and successfully won the tribes. Although the British continued their activities with all their violence in order to break the loyalty of the tribes to the Grand National Assembly of Turkey, it was inconclusive thanks to the determined attitude of the tribes and the measures taken by the TBMM.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
