Views
21
Downloands
8
İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla literatüre önerilmiş birçok çalışma bulunmaktadır. Risk değerlendirme çalışmaları uzmanların öznel yargılarına ve uzmanlık derecelerine bağlı olarak gerçekleşir. Bu nedenle literatürde uzman değerlendirmelerindeki belirsizlikleri ele almak için bulanık mantık temelli çeşitli risk analiz tekniklerinin uygulandığı çalışmalar görülmektedir. Risk değerlendirmesinde genel olarak en olası duruma göre karar verilmektedir. Oysa olası durumlardan ziyade nadiren gerçekleşen sonuçlar da risk değerlendirmesinde kararsızlık yaratmaktadır. Bununla birlikte herhangi bir riske karşı uygulanan önlemler değerlendirilirken ilgili riski ne dereceye kadar önleyebileceğine dair bir değerlendirmenin de yapılmaması diğer bir kararsızlık unsurudur. Bu nedenle bu çalışma kapsamında, risk değerlendirme sürecindeki tutarsızlıkları, öznellikleri ve kararsızlıkları ele almak için nötrosofik küme tabanlı Hata Türleri ve Etkileri Analizi (Failure Mode and Effect Analysis-FMEA) literatüre ilk kez önerilmektedir. Önerilen modelde, FMEA yönteminde kullanılan olasılık, şiddet ve tespit edilebilirlik parametrelerinin tanımlanmasında nötrosofik küme tanımında kullanılan doğruluk (T), karasızlık (I) ve yanlışlık (F) parametrelerine ait üyelik dereceleri kullanılarak bir riske ilişkin uzman değerlendirmesinin farklı boyutları ve riske değerlendirmesine yönelik kararsızlıklar dikkate alınmaktadır. Önerilen yaklaşımda potansiyel hata türleri, hatanın etkisi ve hata türlerinin tespiti için kontrol noktaları belirlenerek bu noktaların koşulları doğruluk derecesi, yanlışlık derecesi ve kararsızlık derecesi dikkate alınarak analiz edilmiştir. FMEA parametrelerine bağlı olarak riskin belirlenmesinde çarpma işlemi yerine Mamdani bulanık çıkarım sistemi kullanılmaktadır. Çalışmada geliştirilen risk değerlendirme yönteminin uygulama adımlarını örneklendirmek amacıyla kimya sektörüne bir uygulama sunulmuştur. Uygulamadan elde edilen sonuçlar klasik FMEA ve Bulanık FMEA sonuçlarıyla kıyaslanarak önerilen yöntemin mevcut yöntemlere göre risk değerlendirmedeki kararsızlıkları ve öznelliğe bağlı belirsizlikleri dikkate almadaki başarısı gösterilmiştir.
There are many studies proposed in the literature, conducted in order to determine the hazards that exist in the workplace or that may come from outside, the factors that cause these hazards to turn into risks, and the analysis and rating of the risks arising from the hazards, and to decide on control measures. Risk assessment studies take place depending on the subjective opinion and degrees of expertise of specialists. For this reason, there are studies in the literature in which various risk analysis techniques based on fuzzy logic are applied to address the uncertainties in specialist evaluations. In risk assessment, the decision is generally made according to the most probable situation. But, rare outcomes create uncertainty in the risk assessment. However, when evaluating the measures applied against any risk, not making an assessment about the extent to which it can prevent the related risk is another element of indecision. Therefore, in this study, a neutrophic cluster-based Failure Mode and Effect Analysis (FMEA) method, includes probability, severity and detectability parameters, is proposed for the first time in the literature to address inconsistencies, subjectivities and indecisions in the risk assessment process. In the proposed method, definition of probability, severity and detectability parameters used in the FMEA method, different dimensions of the specialists assessment of a risks and indecisions regarding the risk assessment are taken into account by using the neutrosophic membership degrees truth (T), indetermancy (I) and falsity (F) parameters. Mamdani fuzzy inference system is used instead of multiplication in determining risk depending on FMEA parameters. In order to illustrate the application steps of the risk assessment method developed in the study, an application was presented to the chemical industry. The results obtained from the application are compared with the classical FMEA and Fuzzy FMEA results. The proposed method is considering the uncertanity and subjectivity-related uncertainties in risk assessment compared to existing methods.
Field : Mimarlık, Planlama ve Tasarım; Mühendislik
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
