Özet:

Anonim ortaklıklarda her pay sahibinin yeni pay alma hakkı (rüçhan hakkı) vardır. Bu sayede pay sahipleri ihraç edilen yeni payları, mevcut paylarının sermayedeki oranına uygun olarak alabilirler (TTK m. 461.1). Bununla birlikte Kanun belirli koşullar altında bu hakkın kısıtlanmasına da izin vermektedir. TTK m. 461.2’de kısıtlamanın koşulları şu şekilde düzenlenmiştir: “Genel kurulun, sermayenin artırımına ilişkin kararı ile pay sahibinin rüçhan hakkı, ancak haklı sebepler bulunduğu takdirde ve en az esas sermayenin yüzde altmışının olumlu oyu ile sınırlandırılabilir veya kaldırılabilir ...” Maddedeki koşullardan biri kısıtlamanın “genel kurulun sermayenin artırımına ilişkin kararı ile” yapılmasıdır. Bu ifade bir yönüyle kısıtlamanın bağımsız bir karar olmadığına, daha ziyade artırım kararının bir parçası (onun bir koşulu) olduğuna işaret etmektedir. Buna göre sermaye artırım kararı ve kısıtlama kararı, aralarındaki sıkı ilişki nedeniyle kural olarak birbirinden ayrılamamaktadır. Ayrılma yasağı ya da bütünlük ilkesi olarak ifade edebileceğimiz bu durum, kanımızca genel kuruldaki oylamanın usulünü de etkilemekte ve iki kararın kural olarak birlikte oylanmasını gerektirmektedir. Ayrılma yasağının bir diğer sonucu ise yeni pay alma hakkının kısıtlanmasına ilişkin kanunî koşullara uyulmadığında, sermaye artırımının bu hukuka aykırılıktan bir bütün olarak etkilenmesidir. Diğer bir deyişle, kısıtlama hukuka aykırı ise sermaye artırım kararının da kural olarak hükümsüz kılınması tek başına icra edilmemesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: