Görüntüleme
8
İndirme
1
Türkler’in Anadolu topraklarındaki hâkimiyeti sonrası Anadolu’da yaygınlaşan İslami anıt mezar geleneği ile çok sayıda türbe inşa edilmiştir. Türbeler, yaptıran kişinin ve/veya ailesinin genellikle gömülü olduğu küçük boyutlu ve kişiye özel yapılar olması sebebiyle, form, yapı malzemesi, yapım tekniği ve süsleme açısından çok çeşitlilik gösteren bir yapı tipi olmuştur. Bu çalışmada; inşa edildikleri dönemdeki olası kültürel etkilenmelerin türbe mimarisine yansımasını incelemek üzere, günümüzde Tokat şehir merkezinde bulunan bağımsız türbeler arasında inşası Tokat’ın İlhanlı hâkimiyetinde bulunduğu 14. yüzyıla tarihlenen Burgaç Hatun Türbesi, Erenler Türbesi ve Nurettin İbn-i Esentimur Türbesi ele alınmıştır. Nitel araştırma yönteminden yararlanılarak oluşturulan bu çalışmada, seçilen türbelerin mimari ve sanatsal açıdan özellikleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırma kapsamında literatür taraması yapılmış, Tokat Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden yapılarla ilgili belge, bilgi, çizim, fotoğraf ve raporlar temin edilmiş ve arazi çalışması yapılarak yapılar yerinde incelenmiş ve bugünkü durumları fotoğraflanarak kayıt altına alınmıştır. Sonuç olarak, Burgaç Hatun Türbesi, Anadolu’nun en erken altıgen türbelerinden biri olması ve Bizans mimarisinde yaygın olarak kullanılan taş-tuğla almaşık tekniği ve yonca biçimli süs çömleklerinin uygulanmış olması dolayısıyla diğer iki türbeden farklılaşmaktadır. Erenler Türbesi’nin ise baldaken tipi türbelerin ilk örneklerinden biri olarak Anadolu’da İslamiyet öncesi ve sonrası yapı örneklerinin İran ve Orta Asya’dan gelen mimari ve sanatsal etkilerle yorumlanmış bir örneği olduğu anlaşılmaktadır. Tuğladan inşa edilmiş, yıldız planlı piramidal külahıyla dikkat çeken Nurettin İbn-i Esentimur Türbesi ise doğu cephesinde yer alan barok karakterli pencere süslemesi ile özelleşmektedir. Bu üç türbe birlikte değerlendirildiğinde, Bizans mimarisi ve sanatı etkisi, Anadolu Selçuklu geleneklerinin devam ettirildiği ve 13. yüzyılın ikinci yarısından sonra gerçekleşen Moğol baskısıyla Anadolu’ya gelmiş olan grupların sanatsal tesirleri altında kaldıkları görülmektedir.
After the domination of the Turks in the Anatolian territory, numerous turbs were built with the tradition of the Islamic Monument Cemetery that spread in Anatolian territory. Turbines have been a type of structure that has a wide variety in terms of shape, building materials, manufacturing techniques and decoration, because they are small and individual structures in which the person and/or his family are often buried. In this study; to study the reflection of the possible cultural impacts in the period they were built on the turbine architecture, the construction between the independent turbines located today in the city centre of Tokat was addressed to the 14th century Burgaç Hatun Turbesi, Erenler Turbesi and Nurettin Ibn-i Esentimur Turbesi, which was under the domination of Tokat. In this study, created using the quality research method, the architectural and artistic characteristics of the selected turbs were comparatively studied. In the framework of the research, literature scan was carried out, documents, information, drawings, photos and reports related to the structures were provided from the Tokat Foundation Regional Directorate and the structures were studied on the site and recorded by photographing the current situation. As a result, the Burgach Line Turbine differs from the other two turbines, as it is one of the earliest six-gent turbines in Anadolu and the widely used stone-thream reception technique and yellow-shaped decorated stones are applied in Byzantine architecture. As one of the first examples of Erenler Turbesi, it is clear that pre- and post-Islamic structural examples in Anadolu are an example interpreted with architectural and artistic effects from Iran and Central Asia. The Nurettin Ibn-i Esentimur Turbesi, which is built from the rubber, attracts attention with the star-planned pyramid wall, is customized by the Baroque-character window decoration located in the east front. When these three turbines are evaluated together, the Byzantine architecture and art influence appear to be under the artistic facilities of the groups who have come to Anadolu with the Mongol pressure that took place after the second half of the 13th century.
Alan : Eğitim Bilimleri
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
