Atıf Sayısı
7
Görüntüleme
59
İndirme
11
Bir ulusun ve o ulusun bireylerinin müzikle ilişkisiyle toplumsal düzen arasında ilişki kurulması sıklıkla başvurulan bir benzetmedir. Konfüçyüs’e ait olduğuna inanılan "Bir toplumun müziği bozuldu mu, o toplumda pek çok şey bozulmuş demektir" sözü bu anlamdaki bir fikri içermektedir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla birlikte müzikte değişim fikrini ortaya atan Atatürk "Bir ulusun yeni değişikliğinde ölçü musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir" sözleriyle toplumun değişimi ve müzikte değişim arasında yukarıdakine benzer bir ilişki kurmaktaydı. Devletin yapılanmasında müziği önemli bir unsur olarak gören Atatürk Cumhuriyet’in kuruluşuyla birlikte müziksel kurumlaşmaya da özel bir önem vermiş ve ilk kurumlaşma hareketleri Cumhuriyet’in kuruluşunu izleyen ilk yıl içinde Musiki Muallim Mektebi’nin (MMM) kuruluşuyla başlamıştı. Daha sonraki yıllarda gerçekleşen müziksel kurumlaşma hareketleri Cumhuriyet’in kurucularının müziksel kurumlaşmaya verdikleri önemi vurgulamak açısından dikkat çekicidir. İmparatorluğa ait unsurların birçoğunun Cumhuriyet kurumlaşmasının dışında tutulmuş olmasına rağmen Mızıka-ı Hümayun’un 1924’te Atatürk’ün isteğiyle Ankara’ya taşınarak Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’na dönüştürülmesi ve 1932’den sonra Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası adıyla hizmetine devam etmiş olması, müzik etkinliklerine büyük önem verilen Halkevleri ve Köy Enstitüleri’nin, Konservatuvarın ardından bunları izleyen birçok müzik kurumlaşmasının gerçekleşmesi müziğe verilen özel önemi anlatan olaylardır. 1923 ve 1950 yılları arasındaki tek parti yönetiminde kurumlaşma yönünde yavaş ama emin ve kararlı adımlar atılmıştır. Çok partili sisteme geçiş tarihi olarak Demokrat Parti’nin iktidara geldiği 1950 tarihi değil de kuruluş tarihi olan 14 Ocak 1946 tarihi alındığında müzik kurumlaşmasına dair birtakım çarpıcı uygulamalara şahit oluruz. 1946-1950 yılları arasında yükselen muhalefetin yarattığı kaygılar Cumhuriyet Halk Partisi’nin daha sonra eleştireceği imam hatip kursları, imam hatip liseleri, ilahiyat fakültesi gibi uygulamaları hayata geçirmesinin yanısıra müziksel kurumlaşmaya dair bazı adımlar atmasına da yol açmıştır. Bunlardan biri Müzik-Resim Semineri adlı okulun CHP döneminde (1947’de) açılıp yine aynı dönemde (1948) kapatılması diğeri ise Cumhuriyet’in ilk müzik kurumu olan Musiki Muallim Mektebi’nin devamı olan Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümü’nün Milli Eğitim Bakanı Reşat Şemsettin Sirer tarafından kapatılma girişimidir. Müzik kurumlaşmamız Osmanlı İmparatorluğu’nda olduğu gibi Cumhuriyet döneminde de yabancı müzik adamlarına emanet edilmişti. İmparatorluk döneminde Donizetti, Guatelli ve Aranda paşalar 1828-1908 arasında Mızıka-ı Hümayun'u yöneten yabancı müzik adamlarıydı. Cumhuriyet döneminde ise konservatuvar kuruluşu için yine yabancı bir müzik adamı üzerinde, Paul Hindemith’te karar kılınmıştı. Yüz yıldan fazla bir süre yabancılar elinde şekillenen müziksel kurumlaşmamızda ulusal müzik değerleri belki de bu yüzden göz ardı edilmiş ve müziksel yapılanmamızda ulusal değerler gerektiğince kurumlaştırılamamış ve bu müzik kurumlaşmasının çıktıları yoluyla toplumla tam bir kültürel buluşma gerçekleştirilememiştir. 1950 sonrasında ortaya çıkan oluşumlar ihmal edilmiş olan Türk müziğinin kurumsal bir çerçeve içinde eğitimine olanak yaratmış ve bu çerçevede müziksel kurumlaşmanın önü açılmıştır. Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’nın kuruluşu bu sürecin devamında gerçekleşmiştir. Hâlihazırda konservatuvar adıyla üniversiteler bünyesinde eğitim veren kurumların yarısının TMDK çizgisinde olması da çokpartili siyasal sisteme geçişin müzik kurumlaşmasında bir yansıması olarak alınabilir. Çokpartili dönemin ilk iktidarını kuran DP müzik kurumlaşmasına doğrudan bir müdahalede bulunmamış ve iktidarda kaldığı on yıl boyunca kurumlaşmaya ilişkin bir geri adım gerçekleşmemiştir. 1960-1980 arasında gerçekleşen üç askeri darbeyle 1997’deki müdahale ile sivil hükümetler görevlerinden uzaklaştırılmış 40 yılı aşkın süren istikrarsızlık müzik kurumlaşmasını doğrudan etkilememiştir. YÖK’ün kuruluşuyla birlikte üniversite düzeyindeki müzik kurumlaşması, 1989’da Güzel Sanatlar Liseleri’nin açılışıyla birlikte de ortaöğretim düzeyinde büyük bir kurumlaşma hareketliliği oluşmuştur. Günümüzde müzik kurumlaşması açısından önemli kazanımlar elde edilmiş olmakla birlikte özellikle konservatuvar yapılanmasında birbirini görmezden gelen iki farklı yapının varlığı bir sorun olarak durmaya devam etmektedir.
The establishment of the relationship between a nation and the individuals of that nation with music and the social order is a frequently applied comparison. The phrase that is believed to belong to Confucius, "If a society's music has been damaged, it means that many things in that society have been damaged," contains an idea in this sense. With the establishment of the Republic of Turkey, the idea of change in music was revealed by Atatürk, "A nation in the new change is able to take measure change in music, to understand" with the words that the change in society and change in music were building a similar relationship between the above. With the establishment of the Atatürk Republic, which sees music as an important element in the state's formation, it has given special importance to the musical institutionalization, and the first institutionalization movements began with the establishment of the Musiki Muallim Mektebi (MMM) in the first year following the establishment of the Republic. The musical institutionalization movements that took place in the subsequent years are remarkable in terms of emphasizing the importance that the founders of the Republic gave to the musical institutionalization. Although many of the elements belonging to the empire were kept outside the Republic institutionalization, Mızıka-i Hümayun was moved to Ankara in 1924 at the request of Atatürk and converted to the Presidential Symphony Orchestra and after 1932 continued to serve under the name of the Riaset-i Republic Philharmonic Orchestra, the public and rural institutions, which were greatly appreciated for musical activities, and the many musical institutions that followed them after the Conservatory, are the particular importance given to the music. During the period between 1923 and 1950, a single party administration took slow but secure steps towards establishment. As a date of transition to the multi-party system, we are witnessing a number of spectacular practices of music institutionalization when it is taken on 14 January 1946, not the date of 1950 when the Democratic Party came to power. The concerns created by the rising opposition between 1946 and 1950 have led to the implementation of practices such as the Imam Hatip courses, the Imam Hatip High School, the Faculty of Theology, which the Republican People's Party will later criticize, as well as to take some steps towards the musical institutionalization. One of these is the opening of the school called Music-Design Seminar in the CHP period (1947), and the closure of the school again in the same period (1948) and the other is the continuation of the Musiki Muallim Mektebi, the first music institution of the Republic, the Gazi Education Institute's Music Department, the National Education Minister Reşat Shemsettin Sirer's closure attempt. Our music institutionalization was entrusted to foreign musicians during the Republic as well as in the Ottoman Empire. During the empire, Donizetti, Guatelli and Aranda paşas were foreign musicians who directed Mızıka-i Hümayun between 1828-1908. During the Republic, the decision was made at Paul Hindemith on a foreign musician for the conservative organization again. In our musical institutionalization formed in the hands of foreigners for more than a hundred years, the national music values may have been neglected and the national values have not been organized as necessary in our musical institution, and through the outcomes of this musical institutionalization, a complete cultural meeting with society has not been achieved. The formations that emerged after 1950 have made it possible to educate Turkish music within an institutional framework, which has been neglected, and in this framework the advance of musical institutionalization has been opened. The establishment of the Turkish Music State Conservatory took place in the continuation of this process. The fact that now half of the institutions that educate within the universities are in the TMDK line can also be taken as a reflection of the transition to the multi-party political system in the music institutionalization. The DP, which established the first power of the multi-party period, did not directly interfere with the institutionalization of the music and did not take a step back in the institutionalization for the decade it remained in power. Three military coupes occurred between 1960 and 1980 and the intervention in 1997 and the unstability of more than 40 years that were removed from the duties of civil governments did not directly affect the music institutionalization. With the establishment of YÖK, the music institutionalization at university level, with the opening of the High School of Fine Arts in 1989 also formed a large institutionalization mobility at secondary level. Nowadays, significant achievements have been achieved in terms of music institutionalization, but the existence of two different structures, especially in the construction of the conservatory, which ignore each other, continues to be a problem.
Alan : Güzel Sanatlar; Mimarlık, Planlama ve Tasarım
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
