Atıf Sayısı
3
Görüntüleme
22
İndirme
5
Eksiltme, konuşma ya da yazı dilinde bir sesten bir cümle düzeyine kadar gidebilir. Konuşma veya yazı dilinde eksiltme en az çaba yasasının, bir başka deyişle enerjide tasarrufun bir sonucudur. Dünyada “Zipf yasası” olarak da bilinen en az çaba yasası tekrara düşmeden, sözü fazla uzatmadan, ekonomik ama karşıdaki kişinin anlayabileceği en etkili şekilde dili kullanmaktır. Bu nedenle konuşur ya da yazar, kullandığı dilin kuralları çerçevesinde çeşitli eksiltmeler yapabilmektedir. Konuşma dilinde sıklıkla karşılaşılan eksiltme örneklerinin, bazı durumlarda yazı dilinde de kullanıldığı görülmektedir. Konuşma dilinde eksiltmenin belirli bir kuralı ya da düzeni olmadığı için yapılan incelemelerde konuşma dilinin temel alınması doğru sonuçlar vermeyebilir. Bu nedenle eksiltmeyle ilgili çalışmalarda daha çok yazılı metinler kaynak olarak seçilmektedir. Bu çalışmada da konu, Özbek Türkçesi eserlerinden seçilmiş bazı metinler çerçevesinde ele alınmıştır. Çalışmada, eksiltme yapılarının Özbek Türkçesindeki kullanım biçimleri üzerinde durulmuştur. Bundaki amaç, genel olarak eksiltmenin Özbek Türkçesindeki oluşum biçimlerini göstermektir. Bu sebeple öncelikle eksiltme terimi konusunda Türkiye ve Özbekistan dil bilimindeki görüşler verilmiş, bu konuda dile getirilen diğer terimler gösterilmiş, eksiltme konusuyla doğrudan ilişkili olan ve eksiltmenin oluşum sebebi kabul edilen en az çaba yasası üzerinde durulmuştur. Daha sonra Özbek Türkçesinde eksiltme konusu edebȋ eserlerden seçilen metinlerden hareketle ek, kelime, kelime grubu ve cümle düzeyinde incelenmiştir. Böylelikle konu, bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmiştir.
Ellipsis can range from a sound to a sentence in spoken or written language. Ellipsis in speech or writing is a consequence of the law of least effort, in other words, saving energy. The law of least effort, also known as “Zipf’s law” in the world, is to use language in the most effective way that the other person can understand, without repetition, without further ado. For this reason, the speaker or writer can make various ellipsis within the framework of the rules of the language uses. It is seen that the examples of ellipsis, which are frequently encountered in spoken language, are also used in written language in some cases. Since there is no specific rule or order of ellipsis in the spoken language, taking the spoken language as the basis for the researches may not give correct results. For this reason, mostly written texts are chosen as a source in studies about ellipsis. In this study the subject was been discussed within the framework of some texts selected from Uzbek Turkish works. In the study, the usage forms of the ellipsis structures in Uzbek Turkish are been emphasized. The purpose of this is to show the formation forms of ellipsis in Uzbek Turkish in general. For this reason, first of all, the views in linguistics of Turkey and Uzbekistan on the term of ellipsis were given, other terms expressed on this subject were shown, and the least effort law, which was directly related to the subject of ellipsis and accepted as the reason for the formation of ellipsis was been emphasized. Then, the subject of ellipsis in Uzbek Turkish was been examined at the level of affixes, words, phrases and sentences, based on the texts selected from literary works. Thus, the subject was been evaluated with a holistic approach.
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
