Özet:

Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizin de belli dönemlerinde eğitim programları değişmiştir. Bu değişen eğitim programları içerisinde, sosyal bilgilerin yeri, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılarak araştırılmaya çalışılmıştır. Sözel dersler içerisinde temel ders olarak, günümüz ortaokul ve ilkokullarında okutulan derslerden biri de sosyal bilgiler dersidir. Genellikle araştırma kaynaklarında sosyal bilgiler dersinin tarihi gelişimi bir kısır döngü içerisinde kronolojik olarak verilmektedir. Bu verilen bilgiler içerisinde sosyal bilgiler dersi genel olarak kendi ile ilişkili diğer ders grupları dışında tutulmuştur. Ayrıca ders çizelgelerinin verilmemesi sosyal bilgiler dersinin diğer dersler ile ilişkilendirilmesine engel oluşturmaktadır. Bu çalışmada ise sosyal bilgiler dersi ile ilişkili ve ilişkisiz dersler eğitim programları, ders çizelgesi ve ders saatleri ayrıntılı bir şekilde verilerek sosyal bilgiler dersinin programlarındaki gelişmeleri ayrıntılı olarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Yine bu değerlendirmede, Tarih, Coğrafya, Yurttaşlık Bilgisi, Hayat Bilgisi, Müsahabat-ı Ahlâkiye ve Malûmat-ı Vataniyye, Toplum ve Ülke İncelemeleri, Vatandaşlık, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük derslerinin genel amaçları ve açıklamaları olabildiğince incelenmeye çalışılmıştır. 1968 ilkokul Programı’na kadar olan süreçte sosyal bilgiler dersi programlarda yer almadığı için ancak 1968 yılından sonraki süreç içinde sosyal bilgiler dersi ders çizelgeleri ile birlikte verilmiştir. Ayrıca ders çizelgeleri ve sosyal bilgiler ders grubu dışındaki dersler çizelgede verilerek ders saatleri ve ders yoğunlukları gibi etkenlerin araştırmacılar tarafından daha iyi anlaşılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: