Özet:

Yozgat’ın idari yapısı Osmanlı Devleti egemenliği sırasında günümüzden oldukça farklıydı. Günümüzde Yozgat ili sınırları içerisinde kalan Aydıncık, Çekerek, Kadışehri ve Akdağmadeni ilçe topraklarının önemli kısmı Sivas sancağına bağlı Zile kazası sınırlarındaydı. Söz konusu yerleşimler Osmanlı Devleti’nin ilk dönemlerinde Dulkadirlilerle Osmanlıların bir kesişme noktası olduğu gibi Osmanlı Devleti’nin doğu sınırlarına oldukça yakın bir konumdaydı. Osmanlıların 15 ve 16. yüzyıllarda tuttukları tapu kayıtları ve diğer arşiv belgelerine göre, bu çalışmaya konu olan iki kaleden birisi aynı zamanda Zile kazasına bağlı bir nahiye olan Karahisar-ı Behramşah’ta ve diğeri Halka-i Hass nahiyesindeydi. Karahisar-ı Behramşah’taki kaleye kalede oturan ve Zile zaimi olan Müşalim oğlu Ali Bey ve sülalesinden dolayı Müşalim kalesi denmekteydi. Halka-i Hass nahiyesinde bulunan kale Akça Kale adını taşımaktaydı. Bu çalışmada, günümüzde Yozgat Akdağmadeni ilçesi sınırlarında kalan Karahisar-ı Behramşah kalesi ile Kadışehri ilçesi sınırları dâhilinde bulunan Akça Kale’nin arşiv belgelerine ve mevcut araştırma eserlerine göre tarihi ortaya konulacaktır. Adı geçen kalelerin günümüzdeki durumu ile ilgili yaptığımız gezi sonrasında yöre halkından elde edilen bilgiler de değerlendirilecektir. Bu kaleler hakkında eksik bazı bilgiler bu çalışma ile tamamlanmaya çalışılacaktır. Çalışmanın sonuç kısmında Yozgat ve çevresindeki Türk kalelerinin Türkiye turizmine kazandırılması konusunda bazı tespitler ve değerlendirmelere yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler: