Özet:

Bir iletişim aracı olarak yüzlerce yıldır kullanılan mektup, özellikle 18. yüzyıldan itibaren edebî tür olarak değer kazanmıştır. Bireyselleşmenin artmasıyla birlikte insanların kendi düşüncelerini aracısız ifade etme ihtiyacı hissetmesiyle edebî mektupların sayısında ciddi bir artış gözlemlenir. Bu dönemde Batı’da mektuplarla beraber romanın da yükselişe geçmesi, mektup-romanların doğmasını sağlar. Birçok örneği yazılan mektup-romanlarda özellikle kadınların mektuplarla seslerini duyurmaya çalıştığı gözlemlenir. Türk edebiyatında da Batı edebiyatının etkisinin başladığı Tanzimat yıllarında ilk mektup-romanların yazıldığı, Batı’da olduğu gibi bu türe ilginin fazla olduğu söylenebilir. Bu çalışmada, Vecihi’nin kaleme aldığı mektup-roman türünün ilk örneklerinden sayılabilecek ancak gözardı edilmiş Müjgan ve Mesude romanlarına odaklanılacak, bu romanlarda mektubun işlevi ortaya konacaktır. Mektup-romanın tarihine ve genel özelliklerine kısaca değinildikten sonra Vecihi’nin birbirinin devamı olan iki romanından alınan örneklerle nasıl bir mektup roman yazdığı belirtilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: