Özet:

Musa Carullah Bigiyef yenilikçi, mücadeleci, araştırmacı, velûd bir Türk-İslâm bilginidir.Rusya içerisindeki Türk topluluklarının problemli bir döneminde yaşamıştır. Rusların, özellikle 1905 ve 1917 devrimleri dönemlerinde Rusya'da yaşayan azınlıklara bazı dahilî hak ve hürriyetler va'detmeleri sebebiyle "Müslüman-Türk" topluluklarına yeni haklar verilmesi istikametinde ilmî, siyasî ve kültürel çalışmalar yapmıştır.Rusya içerisinde hizmet etme imkânı kalmayınca bu ülkeyi terketmiş; ilmî araştırmalarını ve siyasî çalışmalarını Rusya dışında sürdürmüştür. İlmi araştırma maksadıyla uzun seyahatlara çıkmış; Fıkıh, Tefsir, Hadis başta olmak üzere genel İslâmî konularda 120 civarında eser vermiştir. Dinî ilimler alanında özgün fikir ve teklifleri olan Bigiyef-benzer bazı yenilikçi ilim adamlarının aksine- selef alimlerinin re'ylerini tamamiyle reddetmemiş ama onları bilimsel olarak eleştirmiş ve bu konularda yeni görüş ve teklifler getirmiştir.O'nun, din ilimleri alanındaki kendine mahsus, özgün fikirlerinin tanınması, düşünce hayatımıza yeni bir zenginlik katacaktır

Anahtar Kelimeler: