Abstract:

Amaç: Preanalitik evrede uygunsuz numunelerin red edilmesi laboratuvar sonuçlarının kalitesi açısından önem taşımaktadır. Çalışmamızda poliklinikler, servisler ve acil ünitelerden gelen kan örneklerinin numune red analizinin yapılması, red oranlarının azaltılmasında verilen eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi ve alınacak yeni önlemlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Laboratuarımızda 1 Ocak– 31 Ekim 2016 tarihleri arasında red edilen kan numunelerine ait veriler laboratuvar bilgi sisteminden retrospektif olarak elde edilmiş ve değerlendirilmiştir. Numuneler red nedenine, alındığı birime ve numune türüne göre incelenmiştir. Mayıs ayı sonunda hemşirelere eğitim verilmiştir. Bulgular: Toplam numune red oranı %1.30’ dur. Toplam, poliklinik ve servis numune red oranları eğitim sonrasında eğitim öncesine göre istatistiksel olarak anlamlı düşük bulunmuştur (sırasıyla, p=0.009, p= 0.001, p=0.001). Numunelerin %40.26’sı yetersiz, %30’u pıhtılı, %12.99’ u hemolizli, %4.88’i yanlış istem, %4.23’ü yanlış numune, %7.63’ü diğer nedenler olması gerekçeleriyle red edilmiştir. Red edilen servis numuneleri en sık yetersiz (%45,95) ve koagülasyon (%54.44) numunesi olarak; red edilen poliklinik numuneleri en sık yetersiz (%52.75) ve biyokimya (%44.97) numunesi olarak; red edilen acil numuneleri en sık pıhtılı (%41.7) ve kan gazı (%56,45) numunesi olarak gelmiştir. Sonuç: En sık red nedeni yetersiz numunedir. Eğitim toplam, servis ve poliklinik kanlarındaki numune red oranlarını azaltmıştır. Standardize edilmiş uygulamalı eğitimler, küçük gruplar halinde ve tüm personele periyodik olarak uygulanmalıdır. Numune red oranlarımızın daha fazla düşürülmesinde, profesyonel flebotomi ekipleri kurulmasının ve laboratuvarımızın öncelikli preanalitik evre kalite göstergelerinin belirlenerek bir preanalitik evre dış kalite güvence programınına katılım sağlanmasının etkisi olacağı düşünülmektedir.

Keywords: