Abstract:

İklim değişikliği ve küresel ısınmayla birlikte kutup bölgelerindeki buzulların erimesi küresel problemler ve fırsatlar ortaya çıkarmaktadır. Bu fırsatlardan biri de Kuzey Buz Denizi’ndeki buzulların erimesiyle birlikte daha aktif kullanılması düşünülen Kuzey Deniz Yolu’dur. Günümüzde oldukça ilgi odağı olan bu yeni rotanın Asya-Avrupa arası mevcut ticari rotadan daha ekonomik ve verimli olacağı, böylelikle dünya ticaret rotasında değişim yaratacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada Kuzey Deniz Yolu’nun güncel durumu incelenmiş ve bu rotanın Asya ile Avrupa arasında bir bağlantı noktası olan Türkiye’nin denizyolu ticaretine etkileri hakkında öngörülerde bulunulmuştur. Bu kapsamda, Türkiye’nin son 5 yıllık ihracat, ithalat ve transit yük hacmi istatistikleri incelenmiştir. Sonuç olarak, Kuzey Deniz Yolu’nun günümüzde kullanımı hakkında bu rotanın yıl içerisinde ne kadar kullanılabileceği, gemilerin yeterliliği, buzda seyir ve çevresel problemler, yetersiz maliyet analizi gibi oldukça önemli sorunların halen mevcut olduğu görülmektedir. Kuzey Deniz Yolu’nun özellikle Avrupa’nın kuzeyindeki limanlar ile Güney Kore, Japonya limanları ve Çin’in kuzeyindeki limanlar arasında maliyet ve zaman tasarrufu sağladığı ancak, Batı ve Güney Avrupa ile Asya arasındaki ticaretin mevcut rotadan yapılmasının daha avantajlı olduğu görülmüştür. Bu yüzden, Türkiye’nin denizyolu ile yapılan doğrudan ithalat ve ihracatı için Kuzey Deniz Yolu’nun kullanılması bir alternatif olarak gözükmemektedir. Transit yüklemeler incelendiğinde ise özellikle Türkiye üzerinden Japonya ve Güney Kore’ye yapılan ithalat ve ihracat transit yük hacmi oldukça düşüktür. Bu yüzden, transit yüklerde olası yük kayıplarının ticaret hacmi üzerine olumsuz etkisinin yüksek olmayacağı öngörülmektedir.

Keywords: