Abstract:

Abstract ფიჭვნარის თავისუფალი ტურისტული მშენებლობის ზონაში მოექცა ორი მეტად მნიშ ვნელოვანი ძეგლი. ერთ-ერთი მათგანია ძვ.წ. VIII-VII საუკუნეების დიუნები, ხოლო მეორე _ ელინიზ მის ეპოქის (ძვ.წ. IV-I საუკუნეები) სამაროვნის დასავლეთი მონაკვეთი. საქარ თვე ლოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს დაფინანსებით ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმის ექსპედიციამ ორივე ძეგლზე 2010 წლის ნოემბერ-დეკემბერში განახორციელა ფართო მასშტაბის გადარჩენითი საველე სამუშაოები. ქვიშაზვინულებზე აღმოჩნდა წარმართული ხანის ექვსი საკურთხეველი, ათეუ ლობით სამ სხვერპლო და სარიტუალო მოედანი. მოპოვებულია დიდძალი, რიგ შემთხვევაში, უნიკალური ნივთიერი კულტურის ძეგლები. დადასტურდა, რომ ზღვისპირა დიუნები წარმოადგენდნენ მაღალგანვითარებული, თვითმყოფადი, კონსოლიდირებული კოლხური კულტურის საერთო სატომო სამლოცველოებს, სადაც სრულდებოდა ხარის კულტისა და ზღვის ღვთაებებისადმი (მესეფეები) მიძღვნილი ლოცვა-ვედრებისა და მსხვერპლ შე წირვის რიტუალი. ელინიზმის ეპოქის სამაროვანზე ექსპედიციამ გამოავლინა მეტად საინტერესო ინვენ ტარის შემცველი 44 სამარხი. განისაზღვრა სამარხთა ტიპები, დაკრძალვის წესები და საიმქვეყნიო ინვენტარის ჩაყოლების კანონზომიერებანი. ზოგიერთ სამარხში მეთევზეები ყოფილან დაკრძალული. გადარჩა სამკაულების, საიუველირო ხელოვნებისა და ტორევ ტიკის, მეთუნეობისა თუ სხვა სახის ნაკეთობათა შესანიშნავი ნიმუშები. ჩანს, რომ ამ დროისათვის ფიჭვნარი წარმოადგენდა პონტოსპირეთის ინდოე- თთან დამაკავშირებელი ტრანსკავკასიური საერთაშორისო-სატრანზიტო მაგისტრალის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან რგოლს.

Keywords: