Görüntüleme
10
İndirme
10
Amaç: Covid-19 pandemisinin Dünya üzerinde ilerlemesindeki davranışlarını anlama konusunda büyük bir beklenti ile farklı epidemiyolojik modeller kullanılarak çalışmalar yapılmaktadır. Pandeminin yayılmasındaki düzensizlik seviyeleri arasında bir karşılaştırma yapmak, ülkelerelin pandemiye karşı toplumsal reaksiyonu, sosyo-ekonomik yapıları ve sağlık sistemleri hakkında da bilgi verebilir. Yöntem: Bu çalışmada, entropik ölçüt kullanarak Covid-19 pandemisinin istatistiksel analizini yapılmaktadır. Bunun için, günlük vaka sayılarınan oluşturulan verilere Boltzmann-Gibbs-Shannon (BGS) entropi metodu uygulanarak, Covid-19 pandemisinin entropik davranışına göre düzensizliği ve öngörülebilirliği belirlenmektedir. Birleşik Krallık, Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya, Türkiye, Rusya ve İran’da pandemi başlangıcından 29 Ağustos 2021 tarihine kadar gerçekleşen günlük vaka sayıları, haftalık gruplara ayrılarak BGS entropi değerleri hesaplanmakta ve bu ülkeler pandemi yayılımının öngörülebilirliği konusunda sınıflandırılmaktadır. Bulgular: Pandeminin öngörülebilirliğinin beş büyük Avrupa ülkesi ile Turkiye, Rusya ve İran arasında farklılık gösterdiği tespit edilmektedir. Ayrıca, ülkelerin aşı programlarının ve 20I/501Y.V1, 20H/501.V2, 21A/S:478K, 20J/501Y.V3 varyantlarının incelenen ülkelerde pandeminin yayılmasındaki öngörülebilirliğe etki ettiği gözlenmektedir. Sonuç: BGS entropisi kullanılarak Covid-19 pandemisi günlük vaka sayılarının düzensizliğini belirlemenin, ülkeler arasında pandemi yayılımının karşılaştırmasında etkili olduğu görülmektedir ve elde edilen sonuçların pandemik sistem için epidemiyolojik modeller kullanılarak yapılan ülkelerin sınıflandırması çalışmalarında kullanılabileceği görülmektedir.
Objective: Currently the Covid-19 pandemic is studied with great expectations by several epidemiological models with the aim of predicting the future behaviour of the pandemic. Determining the level of disorder in the pandemic can give us insight into the societal reactions to the pandemic the socio-economic structures and health systems in different countries. Methods: We perform a statistical analysis of Covid-19 pandemic using an entropy measure. For this, the Boltzmann-Gibbs-Shannon (BGS) entropy method is applied to the daily case data and the predictability in the covid-19 pandemic is discussed based on its entropic behaviour. The BGS entropy of the time evolution of daily cases in weekly groups from the beginning of the pandemic to 29 August 2021 in the UK, Germany, France, Italy, and Spain, Turkey, Russia and Iran are calculated and the given countries are classified by the predictability of the spread of the pandemic. Results: There is a clear difference in the predictability of the pandemic between the European countries and Turkey, Russia, and Iran. It is also observed that the vaccination programs and the Covid-19 variants of concerns; 20I/501Y.V1, 20H/501.V2, 21A/S:478K and 20J/501Y.V3 have effected the predictability of the pandemic in given countries are observed. Conclusion: The BGS entropy-based approach to determine the disorder in the time evolution of daily cases of the Covid-19 pandemic is effective and the results can be beneficial for comparison of the country classifications generated by the epidemiological models of this pandemic system.
Alan : Sağlık Bilimleri
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
