Özet:

Bu araştırmada, Türkiye’nin 7 coğrafik bölgesini ve Türkiye’ de bulunduğu bildirilen tüm alt türleri temsil edecek şekilde örnekleme yapılmış ve geometrik morfometri yöntemi ile Türkiye bal arısı biyoçeşitliliğinin son durumu ortaya konmuştur. İşçi arıların sağ ön kanatları kullanılarak kanatlar üzerinde belirlenen on dokuz landmark Bs200Pro programıyla ölçülmüştür. Bireysel veriler esas alınarak yapılan diskriminant fonksiyon analiz sonuçlarına göre gerçek gruplara doğru sınıflandırma oranı % 54.1’dir. Marmara, Ege, Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri sıkı bir şekilde tek grup oluştururken, Güneydoğu Anadolu Bölgesi diğer bölgelerden belirgin şekilde ayrılmıştır. Akdeniz’in doğusu ve batısı ikiye ayrılmış, batı kısmı diğer bölgelerle iç içe geçerken doğu kısmı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne yakın ayrı bir grup oluşturmuştur. İç Anadolu Bölgesi’nin grup merkezi diğer bölgelerden ayrılarak kenarda bir grup oluşturmuştur. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin tek başına, Akdeniz Bölgesi’nin doğu ile batısının ayrı bir grup oluşturması Türkiye’nin güneyinde Apis mellifera syriaca ve Apis mellifera meda ırklarının varlığını destekler niteliktedir. İç Anadolu Bölgesi’nin ayrılması ise Orta Anadolu’da ise Apis mellifera anatoliaca olduğunu destekler niteliktedir. Ancak diğer bölgelerden alınan örneklerin iç içe geçerek birlikte bir grup oluşturması Türkiye bal arısı biyoçeşitliliğinin son yıllardaki göçer arıcılık ve ticari ana arı faaliyetlerinden etkilendiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: