Abstract:

Kur’ân’ın üzerinde hassasiyet gösterdiği haklardan birisi Müslüman onurunun dokunulmazlığıdır. Bunun tezahürü olarak gıybet ve iftira katiyen yasaklanmıştır. İftira, yalan yere Müslüman’a çamur atarak Müslüman bireyin saygınlığını hedef aldığı için yasaklanmışken, asıl itibariyle doğru söz olan gıybet dahi haram kılınmıştır. Zira bu ikisi de kişinin şahsiyet ve onurunu zedeleyici şeylerdir. Gıybetin çirkinliği ve salih amelleri nasıl yiyip bitirdiğine dair pek çok hadis rivayet edilmiştir. İlgili âyet ve hadisler, Müslüman bireyin arkasından çekiştirilmesini açıkça ayıplarken, istisnai bir durum olarak Nisâ sûresi 148. âyette haksızlığa uğrama durumunda yapılan çirkin davranışın ilan edilmesine izin verilmiştir. Bu âyetle bazı durumlarda haksızlık eden kişinin gıyabında ya da yüzüne karşı olumsuz konuşulmasına meşruiyet tanınmıştır. Bu çalışmada söz konusu meşruiyetin kapsam, keyfiyet ve tatbiki hakkında tefsir kaynaklarından yola çıkılarak bir tarama yapılmıştır. Günümüzde Müslüman toplum ve kişilerin onurunu hedef alarak, aşağılayıcı dille tahkir eden kişi, yayın ve paylaşımlar karşısında verilecek tepkinin bu âyetteki izne girip girmeyeceği hususu tartışılmıştır.

Keywords: