Özet:

Kentsel yaşam kalitesi, kentin sunduklarına bütün bireylerin eşit şekilde katılıp etkileşime girmeyle artmaktadır. Bireylerin arasında engelli veya engelsiz diye ayrım yapılarak ötekileştirilmesi, bütün bireylerin kentten eşit oranda faydalan(a)mamasına neden olmaktadır. Aslında engelli olmak kimsenin elinde olmadığı düşünüldüğünde, sağlıklı insan birer engelli adayı olduğu öngörüsü ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte, sağlıklı bireylerin ortak alanları kullanma hakkı kadar engellilerin de tek başlarına bu alanlara erişebilme özgürlükleri yasalarla koruma altına alınmıştır. Çünkü erişim hakkının evrensel tasarımlarda tüm bireylere yönelik kapsayıcılığının göz ardı edilerek, engelli bireyleri dikkate almadan yapılan tüm tasarımların, sorunlu mekânlara dönüşerek erişim ve kullanımda engellilere yeni problem alanları oluşturduğu görülmektedir. Bu kapsamda yapılaşan alanların/mekânların sadece erişilebilir olması yeterli görülmeyip, en az diğer kullanıcıların olduğu kadar kolay erişimin-kullanımı sağlanması gerekmektedir. Doğal mekânlarda da, yapılaşan yapay mekânlarda da engelli bireyler düşünülmeli ve engelli bireylerin de toplumun diğer bireyleri gibi eşit oranda yararlanacağı genel kapsayıcı mekânlar tasarlanması sağlanmalıdır. Bu kapsamda bir prestij yapısı olarak yapılan Konya Kent Plaza Avm’nin örneklem alan olarak seçildiği araştırmanın anket sorgulamaları ve ulusal–uluslararası engelli tasarım ölçütlerinin birada ele alınmasına dayanan yöntem kurgusu kapsamında alternatif dolaşım senaryoları bağlamında engelli bireylerin kentsel mekândaki erişilebilirlik–erişebilirlik odaklı sorunlarının çözümüne alışveriş merkezleri örneğinde farklı bir bakış açısı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: