Özet:

Kabakgiller (Cucurbitaceae) familyası, öncelikle tropik ve subtropikal bölgelerde dağılmış 119 cins ve 825 tür içerir. Bu familyanın bir üyesi olan kabak (Cucurbita pepo L.), dünya çapında en fazla yetiştirilen ve önemli sebze türlerinden bir tanesidir. Kabak çekirdekleri, Türkiye gibi bazı Akdeniz ülkelerinde ve Almanya, Macaristan, Avusturya ve Çin’de çerez olarak kullanılmaktadır. Aksaray çerezlik kabak ekim alanlarında yetiştirilen çerezlik kabaklarda (C. pepo L.) özellikle viral hastalıklar yıkıcı olmaktadır. Bu çalışmada, Aksaray çerezlik kabak ekim alanlarında sorun olan viral hastalıkların belirlenmesi amaçlanmıştır. 2014 yılında yapılan arazi çalışmalarında, mozaik, kıvırcıklaşma, beneklenme, iplik yapraklılık, bodurluk, yaprak ve meyvelerde şekil bozukluğu belirtileri gösteren bitkilerden toplam olarak 153 adet örnek toplanmıştır. Bu örneklerdeki virüsler, DAS-ELISA yöntemi ile belirlenmiştir. DAS-ELISA sonuçlarına göre; toplanan bitki örneklerinin %84.96’sının Zucchini Sarı Mozaik Virüsü (ZYMV), Karpuz Mozaik Virüsü-2 (WMV-2), Hıyar Mozaik Virüsü (CMV), Papaya Halkalı Leke Virüsü-karpuz straini (PRSV-W) ve Kabak Mozaik Virüsü (SqMV) ile bulaşık olduğu saptanmıştır. ZYMV, çalışmanın gerçekleştirildiği üretim alanlarında %66.01 yaygınlık oranı ile en yaygın virüs olarak saptanmıştır. Bu virüsü WMV-2 (57.51%) takip etmiştir. Aynı zamanda, kabak örneklerinde ZYMV+WMV-2, ZYMV+CMV, WMV-2+CMV, ZYMV+SqMV, ZYMV+WMV-2+PRSV-W ve ZYMV+WMV-2+SqMV gibi karışık enfeksiyonlar da oldukça yaygın olarak gözlenmiştir. Özellikle, ZYMV+WMV-2 karışık enfeksiyonları bunların arasında en yaygın olarak saptanmıştır. Laboratuar çalışmaları sonucunda, üretim alanlarından toplanan bitki örneklerinde Hıyar Yeşil Beneklilik Mozaik Virüsü (CGMMV)’ne rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler: