Abstract:

Türkiye Cumhuriyeti’nin denizlerde millî hak ve menfaatlerini korumak için siyasi, askerî ve iktisadi güce sahip olma zorunluluğu, devletin kuruluşu itibarıyla önemsenen konulardan biri olmuştur. Atatürk’ün ifadesiyle modern donanmalar çağında Türkler parlak harekâtlar gerçekleştirememişti ve bu durum yeni teşekkül eden Türkiye Cumhuriyeti donanmasının güçlendirilmesi gereğini göstermişti. Askerî sahadaki iyileştirmelerin yeterli olmayacağı bilinciyle denizciliğin siyasi, iktisadi ve kültürel alanlarının da geliştirilmesine ilişkin adımlar atılmıştı. Öncelikle Türk limanları arasında Türk bayrağını dalgalandıran gemilerle ulusal deniz ticaretinin ve ardından Türk limanlarının dâhil olduğu uluslararası deniz ticareti faaliyetlerinin modernleştirilmesi için altyapı ve üstyapı çalışmaları, mevzuat iyileştirmeleri ve uluslararası antlaşmalar titizlikle gerçekleştirilmişti. Bu makalede, Erken Cumhuriyet dönemi Türk denizciliği ele alınmış olup döneme ait süreli yayınlardan, denizcilik raporlarından, çeşitli arşiv belgelerinden ve araştırma eserlerinden faydalanılmıştır. Denizciliği; siyasal, askerî, iktisadi ve kültürel çabalar üzerinden etraflıca değerlendirme amacı taşıyan bu çalışmanın neticesinde Atatürk önderliğinde Türk denizciliğine atfedilen önem çeşitli boyutlarıyla incelenmiş olup onun millî güce dönüştürülme süreci ortaya çıkarılmıştır.

Keywords: