Özet:

Amaç: Sağlığı Geliştirme Modeline göre yoksul ve yoksul olmayan kadınların pap smear yaptırma durumları ve etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Gereç-Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu çalışma Eylül 2014-Mayıs 2015 tarihleri arasında İzmir İli Narlıdere Bölgesi’nde 30-65 yaş grubu kadınlarda yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini yoksul 52 ve yoksul olmayan 69 olmak üzere toplam 121 kadın oluşturmuştur. Çalışmanın bağımsız değişkeni yoksulluk, eğitim ve sosyal güvence, bağımlı değişkeni pap smear testi yaptırma durumudur. Veriler Sosyo-Demografik Özellikler Bilgi Formu, Sağlığı Geliştirme Modeli Sağlığı Geliştirme Planının Klinik Değerlendirmesi Formu ile toplanmıştır. Yoksul kadınları belirlemek için mutlak yoksulluk ölçümü yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde dağılımları ve ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan kadınların sosyo-demografik özellikleri incelendiğinde; yaş ortalaması 42±9.30 olup ℅32.2’si ilkokul mezunu ve ℅95.9’u evlidir. Kadınların ℅92.6’sının sosyal güvencesi bulunmaktadır ve sadece %38.8’i düzenli olarak pap smear testi yaptırmaktadır. Sosyo-demografik özelliklerden yoksulluk ve eğitim seviyesi ile pap smear testi yaptırma arasında istatistiksel olarak anlamlı fark varken, pap smear testi yaptırma sosyal güvence arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur. Kadınların sağlığı geliştirme modeline göre pap smear testi yaptırmaya yönelik algıları incelendiğinde; yoksul kadınların %69.7’si testin yararını bilmemekte, %42.4’ü gereksiz görmekte, %84.4’ü testi yaptırmada karşılarına çıkacak engelleri aşma konusunda kararsızdır. Yoksul kadınların %23.1’i testi yaptırınca kendini iyi hissederken, %19.3’ünün ailesinde bir kişi testi yaptırmasını istemekte ve %84.6’sının desteği bulunmamaktadır. Yoksul olmayan kadınların %46.3’sı testin erken teşhis için faydalı olduğunu düşünürken, %58’sinin testi yaptırmada engelinin olmadığı ve %68’i bu engelleri aşmada kararsız olduğu saptanmıştır. Test yaptırdığında kendini iyi hissedenlerin oranı %84 iken, %63.7’sinin ailesinde test yaptırmasını isteyen bir kişi bulunmakta, %55’inin arkadaşları sosyal destek sağlamaktadır. Yoksul olan kadınlar pap smear testi yaptırmak için devlet hastanesini tercih ederken, yoksul olmayan kadınlar daha çok üniversite hastanesine gitmek istemektedir. Sonuç ve Öneriler: Gelir durumu ve eğitim seviyesi arttıkça pap smear testti yaptırma oranı artmakta ve pap smear testi yaptırmada kadınların algıları değişim göstermektedir. Yoksul kadınların pap smear testi ve serviks kanseri risk faktörleri hakkında bilgilendirilerek eğitim programları düzenlenmeli ve kadınların pap smear testine yönelik algılarının olumlu yönde geliştirilmesi sağlanmalıdır. 

Anahtar Kelimeler: