ASOS INDEKS
Görüntüleme
8
Oldukça gelişmiş ve zengin bir geleneğe sahip olan Türk halk edebiyatı içerisinde destanların önemli bir yeri vardır. Türk Dünyası, zengin Türk tarihinin bir yansıması olarak destanlarla doludur. Dede Korkut Destanları, Türk tarihi, coğrafyası, dili, edebiyatı, kültürü, sanatı ve daha birçok konu hakkında önemli bilgiler içermektedir. Dede Korkut’ta birçok kişi adı geçmektedir. Bunlardan biri Basat’tır. Basat’ın adı Dede Korkut Kitabı’nda iki boyda geçmektedir. Basat Tepegöz’ü Öldürdüğü Boy’un başkahramanı Basat’tır. Bu boyda kendisine önemli bir yer verilmiştir. Basat tipi Oğuzların/Türklerin binlerce yıllık gelişim sürecinin bir yansımasıdır. Oğuzların/Türklerin doğa ile içli dışlı yaşadıkları mitolojik dönem, yavaş yavaş medeniyete geçişleri ve medeniyet kurdukları dönem Basat tipine yansımıştır. Dede Korkut’ta önemli bir yere sahip olan Basat tipinde en eskisi tarihin derinliklerine uzanan birçok tarihi-destani-efsanevi-mitolojik tabaka bulunmaktadır. Basat Tepegöz’ü Öldürdüğü Boy ile Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Boyu, Dede Korkut’taki tarihi en eski anlatılardır. Bu iki anlatının kökeni mitolojik olup, mitolojiye ve inanışlara dayanmaktadır. Ancak tarihi süreç içerisinde, Türk tarihine paralel olarak, bir destanlaşma ve tarihileşme sürecine girmiş, kısmen tarihi kahramanları da bünyesine katarak, büyük oranda mitolojik, kısmen destani-tarihi bir görünüm kazanmışlardır. Türkler arasında eskiden beri mevcut olan Arslan Çocuk Hikâyesi, Gök-Türk dönemiyle birlikte Türkler arasında eskiden beri mevcut olan Tepegöz Hikâyesi ile kaynaşmış, tarihi unsurları da bünyesine katmış, böylece Basat Tepegöz’ü Öldürdüğü Boy ortaya çıkmıştır. Türk Dünyası’nın birçok bölgesinde ve başka milletlerde bu anlatıların kaynaşmadığı farklı varyantları da bulunmaktadır. Bu makalede, Dede Korkut’taki Basat adı, ailesi, tarihteki, Dede Korkut’taki ve destanlardaki yeri incelenmiştir.
Epics have an important place in Turkish folk literature, which has a highly developed and rich tradition. The Turkic World is full of epics as a reflection of the rich Turkic history. Dede Korkut Epics, contain important information about Turkic history, geography, language, literature, culture, art and many more. Many people are mentioned in Dede Korkut. One of them is Basat. The name of Basat is mentioned in two epics in The Book of Dede Korkut. Basat is the main hero of Basat Tepegoz’u Oldurdugu Boy. An important place has been given to him in this epic. The Basat type is a reflection of the thousands of years of development of the Oghuzs/Turks. The mythological period in which the Oghuzs/Turks lived in close contact with nature, their gradual transition to civilization and the period when they established civilization were reflected in the Basat Type, which has an important place in Dede Korkut, there are many historical-epic-legendary-mythological layers, the oldest of which dates back to the depths of history. Basat Tepegoz’u Oldurdugu Boy and Duha Koca Oglu Deli Dumrul Boyu, are the oldest historical narratives in Dede Korkut. The origin of these two narratives is mythological and based on mythology and beliefs. However, in the historical process, parallel to Turkish history, they entered and epic and historicization process, and by incorporating partly historical heroes, they gained a largely mythological, partly epic-historical appearance. The Arslan Child’s Story, which has existed among the Turks for a long time, fused with the Tepegoz Story, which had been present among the Turks for a long time, with the Gok-Turk peridod, and incorporated historical elements into ist body, thus Basat Tepegoz’u Oldurdugu Boy emerged. There are also different variants of these narratives in many regions of the Turkic World and in other nations. In this article, Basat in Dede Korkut; his name, family, place in history, Dede Korkut and epics were examined.
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
