Özet:

Bu araştırmada, 8 hafta uygulanan pliometrik antrenman programının 13-14 yaş arası hentbolcularda vücut kompozisyonu ve bazı motorik özelliklere etkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmaya pliometrik antrenman grubu (PAG) (n=7), yaş ortalaması (x̄ =13,28+0,45 yıl), vücut ağırlığı (VA) ortalaması (x̄ =59,85+7,12 kg), boy uzunluğu (BU) ortalaması (x̄ =163,28+6,84 cm); kontrol grubu (KG) (n=7), yaş ortalaması (x̄ =13,71+0,48 yıl), VA ortalaması (x̄=62,57+19,44 kg), BU ortalaması (x̄ =163,14+11,69 cm) olmak üzere lisanslı aktif olarak hentbol antrenmanına devam eden 14 erkek hentbolcu gönüllü olarak katılmıştır. PAG 8 hafta, haftada 3 gün pliometrik antrenman programı hentbol antrenmanı ile birlikte uygulamış; KG ise düzenli bir şekilde hentbol antrenmanlarına devam etmiştir. Çalışmada katılımcılara antrenmanlar öncesi ve sonrası fiziksel ölçümlerden BU, VA, vücut kitle indeksi (VKİ), vücut yağ yüzdesi (VYY) ve biyomotorik ölçümlerden dikey sıçrama (DS), durarak uzun atlama (DUA), sağ ayak yıldız denge testi (SAYDT), sol ayak yıldız denge testi (SOYDT), 10-20 m sprint testi ve koşu temelli anaerobik sprint testi (RAST) uygulanmıştır. Hentbolcuların antrenman öncesi ve sonrası ölçümlerinden elde edilen veriler IBM SPSS 22 istatistik programında analiz edilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler tüm hentbolculara ve gruplara göre sınıflandırılmıştır. Değişkenlerin test öncesi ve sonrası dağılımları gruplara göre incelendi, dağılımların normalliği ve varyansın homojenliği Shapiro Wilk testi ve Mauchly's Sphericity testi ile belirlendi. Gruplararası, grup içi ve antrenmanın etkisi Tekrarlanan Ölçümlerde ANOVA ile tespit edimiştir. Post-hoc karşılaştırmalar için Bonferroni testi kullanıldı ve anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edildi. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, fiziksel ölçümler incelendiğinde BU özelliğinde hem PAG hem de KG’de istatistiksel olarak anlamlı artış, VA, VKİ, VYY parametrelerinde ise sadece PAG’da istatistiksel olarak anlamlı düşüş tespit edilmiştir (p<0,05). Motorik özellikler incelendiğinde DS, DUA, SAYDT, SOYDT ve RAST olmak üzere tüm parametrelerde PAG’da istatistiksel düzeyde anlamlı yükseliş tespit edilirken (p<0,05); KG’de ise değişkilik tespit edilmemiştir (p>0,05). Elde edilen verilere göre BU parametresinde her iki grupta görülen artışın büyümenin doğal sonucu olduğu; çalışmada diğer özelliklerde PAG’da tespit edilen olumlu gelişmelerin uygulanan pliometrik antrenmanlar sonucunda olduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak; 13-14 yaş grubu erkek hentbolculara uygulanan sekiz haftalık pliometrik antrenman programının sporcularda vücut kompozisyonu ve seçili motorik özellikler üzerinde olumlu değişimlere yol açtığı söylenilebilir.

Anahtar Kelimeler: