Özet:

Kuzularda iki farklı protein kaynağı (soya fasülyesi küspesi ve pamuk tohumu küspesi) ile kaba yem kaynağının (saman ve arpa-fiğ hasılı) ham besin maddelerinin sindirilme derecesi ve ruminal fermantasyon üzerine etkisi incelenmiştir. Denemede, ortalama 20 kg canlı ağırlıkta 4 aylık yaşta 28 baş Akkaraman kuzu kullanılmıştır. Araştırma 2x2 faktöriyel deneme düzeninde yürütülmüştür. Araştırma rasyonları enerji ve ham besin madde düzeyleri birbirine eşit olacak biçimde NRC standartlarına uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırma gruplarını ise, rasyonlara giren protein ve kaba yem kaynakları belirlemiştir. Buna göre bileşiminde soya fasülyesi küspesi bulunan I.grubu, pamuk tohumu küspesi bulunan II. grubu, saman bulunan III. grubu, arpa-fiğ hasılı bulunan IV. grubu oluşturmuştur. Canlı ağırlığa bağlı olarak hayvanların ihtiyacı değiştiğinden araştırmanın 0-56. Günler arasında verilen rasyonların bileşimi (I. Dönem) 56 – 112. günler arasında verilen rasyonlar da ihtiyaca uygun olarak değiştirilmiştir (II. Dönem). Kuru madde, ham protein, ham selüloz ve azotsuz öz maddenin sindirilme derecesi rasyona soya fasülyesi küspesi ilave edilmesi ile yükselmiştir (P<0.05). Kuru madde, organik madde, ADF ve NDF'nin sindirilme derecesi özellikle araştırmanın ikinci döneminde rasyona katılan soya fasülyesi küspesi ve arpa- fiğ hasılının katılmasıyla yükselmiştir (P<0,05). Rumen sıvısının pH değerleri gruplar arasında önemli bir fark göstermemiştir. Araştırmanın birinci döneminde rumen sıvısındaki amonyak değeri rasyona soya fasülyesi küspesi ve arpa-fiğ hasılı katılınca önemli düzeyde artarken, II. Dönemde ise aynı etki sadece soya fasülyesi küspesi katkısında saptanmıştır. II. dönemde dört saat sonra alınan örnekler dışında gruplarda ruminal uçucu yağ asitleri konsantrasyonu pek farklılık göstermemiştir (P<0,05).

Anahtar Kelimeler: