Abstract:

Bu çalışmanın amacı ilkokul öğrencilerinin çevre farkındalıklarının ne düzeyde olduğu ve çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde ilkokul 2, 3 ve 4. sınıfta öğrenim gören ilkokul öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise İstanbul ilinde Avcılar ve Beylikdüzü ilçelerinde ilkokul 2, 3 ve 4 sınıfta öğrenim gören toplam 517 ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgiler Formu” ve “İlkokul Çevre Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek 35 maddeli ve dört alt boyutludur. Ölçeklerin uygulamaları 2017-2018 eğitim öğretim yılının ikinci döneminde gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde SPSS kullanılmıştır. Demografik veriler için betimsel istatistik yöntemlerinden yüzde ve frekans hesaplanmıştır. Ayrıca veriler T Testi ve ANOVA ile analiz edilmiştir. Veri analizi sonucunda ilkokul öğrencilerinin çevre farkındalıklarının genel toplam ortalamaları ve çevresel sorumluluk alt boyutlarına göre yüksek düzeyde olduğu; doğada yaşam ve dönüştürülebilir enerji kaynakları ve kullanımı alt boyutlarına göre çok yüksek düzeyde olduğu, canlıların devamı alt boyutuna göre düşük düzeyde olduğu görülmüştür. İlkokul öğrencilerinin çevre farkındalıkları doğada yaşam alt boyutunda cinsiyet, yere çöp atanları uyarma durumu ve evde çiçek yetiştirme durumu değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farlılık göstermektedir. Bu anlamlı farklılık kız öğrenciler, yere çöp atanları uyaranlar ve evde çiçek yetiştirenler lehinedir. İlkokul öğrencilerinin çevre farkındalıkları genel toplamda ve doğada yaşam alt boyutunda geri dönüşüme yönelik atıkları toplama durumu değişkenine göre geri dönüşüme yönelik atıkları toplayanlar lehine anlamlı bir farlılık göstermektedir. İlkokul öğrencilerinin çevre farkındalıkları genel toplamda, doğada yaşam ve çevresel sorumluluk alt boyutlarında evde hayvan beslemenin uygun olup olmadığını düşünme değişkenine göre evde hayvan beslemenin uygun olduğunu düşünenler lehine anlamlı bir farklılık göstermektedir. İlkokul öğrencilerinin çevre farkındalıkları canlıların devamlılığı ve dönüştürülebilir enerji kaynakları ve kullanımı alt boyutlarında sınıf değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermektedir. İlkokul öğrencilerinin çevre farkındalıkları dönüştürülebilir enerji kaynakları ve kullanımı alt boyutlarında kardeş sayısı değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermektedir. İlkokul öğrencilerinin çevre farkındalıkları çevresel sorumluluk alt boyutunda baba eğitim durumu değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermektedir. İlkokul öğrencilerinin çevre farkındalıkları anne eğitim düzeyi ve evde evcil hayvanı olup olmama durumu değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermemektedir.

Keywords: