Özet:

Kur’ân, toplumların yükselişi ve çöküşüyle ilgili bazı kıssaları ibret amacıyla aktarmaktadır. İsrâiloğulları’nın Kur’ân’da nakledilen hayat kesitleri incelendiğinde onların bazen nimetlerle desteklendiği bazen de cezalandırıldığı anlaşılmaktadır. İsrâ sûresinde İsrâiloğulları’nın iki defa yükselecekleri ve çöküş yaşayacakları bu bilginin kitapta yazıldığı ve İsrâiloğulları’na da bildirildiği belirtilmekte ancak ayrıntıya girilmemektedir. Kur’ân’ın bütününe ve bazı müfessirlerin naklettiklerine bakıldığında İsrâiloğulları’nın yükselişlerinin ve çöküşlerinin ikiyle sınırlı olmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle Allah’ın haber verdiği bu iki çöküşün ne zaman gerçekleştiğini ve bu bilginin yazıldığı kitabın hangisi olduğunu ortaya çıkartmak önem arz etmektedir. Bu araştırmada İsrâiloğulları’nın tarihi, kronolojik bir seyir içinde ele alınmış, onlardan bahseden âyetlerde toplumların yükselişini ve çöküşünü ifade eden kavramların hayatlarındaki yansımaları tahlil edilmiş, bazen Tevrât’a ve Tanah’a da başvurulmuştur. Onların yükselmeleri ve çökmeleriyle ilgili Kur’ân’ın ortaya koyduğu gerekçeler incelenmiş ve bunlardan sünnetullah bağlamında sosyal yasalar çıkarmanın imkânı irdelenmiştir. İncelenen örneklerden İsrâiloğulları’nın tarihin farklı dönemlerinde yükseldikleri ve çöktükleri, bu hadiselerin bir kısmının Tevrât’ta ve Tanah’ta da geçtiği görülmüştür. İsrâiloğulları’yla ilgili İsrâ sûresinde bahsedilen birinci çöküşün Babil kıralı Buhtunassır’ın, ikinci çöküşün ise Romalı Titus’un Kudüs’ü işgal etmesi, Mabed’i yıkması, İsrâiloğulları’nın bir kısmını katletmesi ve kalanını sürgün etmesi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu iki çöküşün yazılı olduğu kitabın ise Tanah olduğu kanaatine varılmıştır. Kur’ân’ın anlatımından yükseliş veya çöküşle ilgili bazı sosyal yasaların olduğunu söylemek mümkün gözükmektedir. İsrâiloğulları’nın bu yasalara uygun davrandıklarında ilâhî yardım alarak yükseldikleri, aykırı hareket ettiklerinde ise çöktükleri anlaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: