Abstract:

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de kendilerini yeni nesil kooperatif modeli olarak tanımlayan sosyal kooperatiflerin özelliklerinin incelenmesidir. Bu inceleme kapsamında sosyal kooperatiflerin geleneksel ve yeni nesil kooperatiflerle benzeşen ve ayrışan özellikleri; sosyal kooperatiflerin güçlü ve zayıf yönleri, bunlara yönelik fırsat ve tehditler doğrultusunda Swot analizi yer almaktadır. Bu amaçla Türkiye’de farklı alanlarda faaliyet gösteren üç sosyal kooperatifin kurucu ortakları ile derinlemesine mülakat yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre sosyal kooperatiflerin geleneksel ve yeni nesil kooperatiflerden farklı bir kategoride değerlendirilmesi gereği ortaya çıkmıştır. Zira bu üç kooperatifleşme modeli sadece ortakların oy hakkı, yönetim kurulunun seçimi, topluma katkı sunma bakımından benzeşmektedir. Ayrıca sosyal kooperatifler ortaklık ve üyelik sistemleri, giriş sermayesinin genel düzeyi, risturn dağıtımı, kâr odaklılık, finansman temini, profesyonel yönetime bakış ve yönetim anlayışı bakımından yeni nesil kooperatiflerle farklılaşmaktadır. Sosyal kooperatiflerin güçlü yönleri arasında şimdiye kadar yapılan faaliyetlerde başarılı olma; zayıf yönleri arasında bilinirliğinin az olması, sermaye yetersizliği, ortaklarının çoğunluğunun başka profesyonel işlerinin olması, maliyetlerinin yüksek olması; karşılaştıkları fırsatlar arasında dayanışma ekonomisinin güçleniyor olması; tehditlerde ise sosyal kooperatifçiliğe özgü mevzuat olmaması öne çıkmaktadır. 

Keywords: