Kazakistan Cumhuriyetinin eski başkenti Almatı’nın yaklaşık 160 km kuzeybatısında Tamgalı Vadisinde Orta Asya Türk Tarihi ve Sanatı açısından çok önemli kaya resimleri bulunmaktadır. Tamgalı Petroglifleri 2004 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine kabul edilmiştir. Sayıları 5000’i bulan petrogliflerin yaklaşık 300 adeti Ortaçağ dönemine tarihlenmektedir. Ortaçağ petroglifleri arasında atlı ve bayraklı savaşçı figürleriyle dikkat çeken Göktürk dönemi betimlemeleri bulunmaktadır. Göktürk dönemi petroglifleri gerek konu gerekse teknik özellikleri nedeniyle diğer dönemlerden bazı farklılıklar göstermektedir. Bu döneme özgü üslupta yapılan petroglifler Göktürk Devletinin yıkılması sonrasında da sürdüğü tespit edilmiştir. Çeşitli yayınlarda, Göktürk dönemi petroglifleri 6. Yüzyıl ile 10. Yüzyıl arasında tarihlenmektedir. Bu tarihi çerçeve belirlenmesinde Tamgalı bölgesinin 10. Yüzyılda İslamlaştığı ve İslam’la birlikte yörede tasvir yasağının ortaya çıktığı gibi gerçekçi olmayan varsayımlardan hareket edilmiştir. 2017 yılı Ağustos ayında Tamgalı vadisine düzenlemiş olduğumuz araştırma ve inceleme gezisi sonucunda söz konusu tarihi çerçevenin yanlış olduğu görülmüştür. Her ne kadar yörenin İslamlaşması 10. yüzyılda tamamlanmış olsa da tasvir yasağı uygulamasının Tamgalı petrogliflerine bir etkisi gözlenmemektedir. Bu makalede Göktürk döneminde petrogliflerde ortaya çıkan yeni konu ve üslup özelliklerinin 13. Yüzyılın ilk çeyregine kadar yani Moğol İstilasına kadar sürdüğü görüşü doğrulanmaktadır.
About 160 km northwest of the former capital of the Republic of Kazakhstan, Almaty, there are very important rock paintings in the Tamgalı Valley in terms of Central Asian Turkish History and Art. It was listed in the UNESCO World Heritage List in 2004. Approximately 300 petroglyphs with a number of 5000 date from the Middle Ages. Between the medieval petroglyphs there are Göktürk period images that attract attention with the horse and flag fighter figures. The petroglyphs of the Göktürk period show some differences from the other periods due to their technical characteristics. The petroglyphs made in this period in its own style have been found to continue after the collapse of the Göktürk State. In various publications, the Göttürk era petrogliffs 6. 10th century. between the centuries. In this historical framework, the 10th district is determined. It has been moved by unrealistic assumptions as it became Islamic in the century and as the prohibition of painting in the place arose along with Islam. As a result of the research and investigation trip we conducted to the Tamgalı Valley in August 2017, this historical framework was found to be incorrect. Although the Islamization of the site was completed in the 10th century, the application of the painting ban has no effect on the Tamgalı petroglifes. In this article, the new subjects and features of the petroglyphs that appear in the Göktürk period 13. It is confirmed that the view lasted until the first quarter of the century, that is to the Mongolian Stylus.
Alan : Eğitim Bilimleri; Hukuk; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; Spor Bilimleri
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|