Abstract:

Makalenin amacı; İstanbul’un kentsel tarihi içerisinde anahtar bir alışveriş çevresi örneği olan Kapalıçarşı üzerinden çarşının çekirdeği ve çalışmanın odağı olan Eski Bedesten ünitesinin coğrafi ve tarihsel bağlantılarını, kültürel ve tasarımsal ilişkilerini, mimari özelliklerini ve işlev değişimlerini incelemektir. Bu bağlamda, Eski Bedesten’in; coğrafi konum gereği fetih öncesi yerleşim ile olan tarihsel bağlantısı, kültürel konum gereği öncülü olan İslam toplumlarında kullanılagelmiş olan değişik ticari strüktür örnekleri ile olan tasarımsal ilişkisi, mimari sistemi gereği yapısal ve yapım amacına uygun kullanıldığı dönemdeki işlevsel yönleri, geçirdiği işlev değişimleri ve sanayi sonrası toplumlarda değişen alışveriş alışkanlıkları sonucu işlevini tümüyle yitirişi çalışmanın ana unsurlarını, kapsamını oluşturmaktadır. Tarihi Yarımada’nın, Kapalıçarşı’nın bulunduğu çevre dışındaki kısımları çalışma kapsamının dışında tutulmuştur. Kapalıçarşı geneli ve Sandal Bedesteni’ne, ayrıca Eski Bedesten’deki gündelik yaşantıya ise sınırlı ölçüde değinilmiştir. Mimari yapı ile ilgili bölümde, “asıl işlev” ifadesinin kullanılmasındaki amaç; Eski Bedesten’in, yapısal özelliklerini yitirmeksizin varlığını sürdürecekken, değişen ekonomik şartlar ve alışveriş alışkanlıkları sonucu işlevini koruyamayacak oluşudur. Asıl işlev ile değinilecek olan, bedesten adlı yapı türünün genel işlevidir.

Keywords: